بی تابی های پیاپی کودکان را جدی بگیرید
دوشنبه, ۲۶ تیر ۱۳۹۶، ۰۲:۱۴ ب.ظ
اثرات گریه طولانیمدت بر مغز
پژوهشها نشان دادهاند نوزادانی که در شرایط استرسزا از والدینشان جدا هستند بهطور غیرطبیعی سطح هورمون استرس کورتیزولشان بالا میرود و دیگر هورمونهای رشدی در سطح پائینتری قرار میگیرد. در نتیجه این ناتعادلی هورمونی رشد برخی بافتهای عصبی متوقف شده و سیستم ایمنی بدن کاهش عملکرد پیدا میکند.
بهطور کلی نوزادانی که دورههای گریه کردن طولانیمدت دارند ۱۰ مرتبه بیشتر احتمال دارد که در کودکی به بیشفعالی مبتلا شوند. از طرف دیگر این کودکان در دوران مدرسه عملکرد ضعیفتری دارند و در سالهای بعدی رفتارهای ضداجتماعی بیشتری از خود بروز میدهند و در صورتی که والدین پاسخ مناسبی به گریههای آنان ندهند این مشکلات قوت زیادی میگیرد.
محققان دریافتند وقتی استرس مزمن بیش از اندازه ریشه مغزی نوزاد (قسمتی از مغز که کنترل ناقل شیمیایی آدرنالین را برعهده دارد) را تحریک میکند و یا نواحیای از مغز که با رشد جسمی و عاطفی مغز ارتباط دارد مورد غفلت قرار میگیرد، نوزاد با یک سیستم آدرنالینی فوق فعال بزرگ شده و در نتیجه در سالهای بعدی رفتارهای پرخاشگری، تکانشگری و خشونتبار او زیاد میشود. با این اوصاف وقتی قسمتهایی از مغز نوزاد که با وابستگی عاطفی و روانی ارتباط دارد به واسطه رفتارهای غافلگیرانه برخی والدین مورد غفلت قرار گرفته و تحریک نمیشود در نتیجه این نواحی از مغز او با رشد ناقص روبهرو شده و کودک به لحاظ عاطفی و روانی دچار مشکل میشود. او حتی ممکن است در موقعیتهای بعدی حساسیت و واکنش به تحریکات والدین را از دست بدهد.
اثرات گریه طولانیمدت بر هوش
یکی از منحصر به فردترین عوامل رشد هوشی کودک این است که مادر به علائم رفتاری و نشانههای جسمی و روانی کودک واکنش مناسب نشان دهد. محققان میگویند: اکثر کودکانی که زیاد گریه میکنند و از سوی والدینشان مورد غفلت واقع میشوند مهارتهای اجتماعی و هوشی سالمی ندارند.
بررسیها نشان داده اکثر نوزادانی که در سه ماهه اول زندگیشان گریههای طولانیمدت دارند و مورد غفلت والدین واقع میشوند در سن ۵ سالگی بهطور متوسط ۹ امتیاز بهره هوشیشان پائینتر از سایر کودکان است. آنها همچنین در رشد حرکتی ظریفشان ضعیفتر عمل کرده و در ماههای نخست زندگی مشکلات زیادی در کنترل عواطفشان دارند. آنها در سن ۱۰ ماهگی در برابر واکنشهای تسلیدهنده والدین مقاومت بیشتری میکنند.
اثرات گریه طولانیمدت بر بدن
بهطور کلی وقتی کودکان از والدینشان جدا نگه داشته میشوند ریتم قلبی و دمای بدن بیثباتی پیدا کرده و خواب در مرحله Rem (خواب در مرحله حرکات سریع چشم) آنها کاهش پیدا میکند این نوع از خواب با رشد مغزی کودک در ارتباط است.
دو مطالعه جداگانه روی نوزادان نشان داد گریههای طولانیمدت باعث افزایش فشار خون در مغز شده، هورمونهای استرس را بالا میبرد و مانع از جریان مناسب خون در مغز میشود و در نتیجه اکسیژن مغز کاهش پیدا میکند. با این اوصاف لازم است مراقبین سریع، پایدار و گسترده به گریه کودک واکنش نشان دهند.
گریهها به پایان میرسد
گریههای نوزادان هرچند با تفاوتهای فردی همراه است اما از نگاه متخصصان اطفال عارضهای به نام کولیک دوران شیرخوارگی این وضعیت را ایجاد میکند.
دکتر حسین دریانینژاد، فوقتخصص عفونی اطفال در اینباره میگوید: «مشکل کولیک دوران شیرخوارگی در سه یا چهارماهه اول بعد از تولد وجود دارد. کودکان در این اختلال هنگام بعدازظهر، غروب و شب بیقراری شدیدی دارند. البته این وضعیت مختص سه ماهه اول است و مستلزم توجه خاص والدین به کودک است. کودکان در این سه ماه ممکن است بر اثر مشکلات گوارشی، کلیوی، جسمی و… دچار گریههای طولانیمدت شوند. والدین نباید نسبت به این گریهها بیتوجه بوده و میبایست هرچه سریعتر به کشف علت اصلی اختلال بپردازند معمولاً این مشکلات با اصلاح تغذیه مادر و تغییر روش شیردهی از بین میروند. کودک اگر بیماری خاصی نداشته باشد معمولاً کولیک شیرخوارگی خود به خود رفع میشود. کودکانی که از شیر مادر استفاده میکنند معمولاً در این زمینه مشکلات کمتری دارند اما کودکانی که شیر خشک مصرف میکنند ممکن است در اثر روش ناصحیح تغذیهدهی دچار مشکلاتی شوند که گریههای طولانیمدت همراه داشته باشد.»
این مدرس دانشگاه همچنین اضافه میکند: «کولیک دوره شیرخوارگی با گریههای شدید کودک متفاوت است. معمولاً اگر کودکی گریههای شدید داشته باشد در سه ماهه اول این عارضه را در او تشخیص نداده و متخصصان آن را کولیک میدانند. بهطور کلی دو نوع ریسه رفتن کبود و صورتی وجود دارد که در آن کودک پس از گریه کردن ناگهان دچار قطع گریه شده و صورتش کبود یا پرخون و صورتی میشود بنابراین بهترین توصیه به والدین این است که کودک را در این شرایط بغل نگرفته تا گریه او تمام شود اما نباید فراموش کرد که کولیک با ریسه رفتن فرق دارد و حتی اگر کودک در سه ماهه اول زندگیاش در اثر گریه کردن دچار حالات ریسه رفتن شد والدین میبایست به او توجه خاص داشته باشند. بنابراین گفته میشود در سه ماهه اول زندگی کودک، ریسه رفتن نادر است چون کمبود آهن و تشنج از عوامل ریسه رفتن بهشمار رفته که معمولاً در سه ماهه اول این دو پدیده در کودک کمتر به چشم میخورد.»
کودکم آرام باش
کودکان از نخستین ثانیههای زندگی نیازمند توجه ویژه مادرشان هستند بنابراین توصیه متخصصان روانشناسی به توجه خاص والدین در سه ماهه اول زندگی است. آنها معتقدند به نیازهای کودک در هر سنی میبایست پاسخ داده شود اما میتوان ۲۰ درصد خواستههای آنان را تا سن ۷ سالگی بیپاسخ گذاشت. به عقیده دکتر رضا احمدی، روانشناس خواسته با نیاز متفاوت است و نیازها آنچه هستند که کودک بدون ارضای آنها قادر به ادامه زندگی نخواهد بود در حالی که کودک بدون تأمین خواستههایش نیز میتواند زندگی کند اما در هر صورت بهدلیل ملاحظات روانشناسی به خواستههای کودک هم باید پاسخ مناسب داده شود و تنها ۲۰ درصد از آنها را ناکام گذاشت. دکتر احمدی در اینباره میگوید: «از اینرو این شکل ناکامی با خود گریه و پرخاشگری هم بهدنبال دارد اما این شکل ناکامی مختص سه ماهه اول شیرخوارگی که کودک سراسر وجودش نیاز است، نیست و والدین در این دوران میبایست توجه خاصی به کودک داشته باشند.»
تحقیقات نشان میدهد، خلق والدین در این دوره در گریههای طولانیمدت کودک تأثیرگذار است. مادرانی که افسرده، مضطرب، پرخاشگر یا بیحوصله و خسته هستند، کودکانشان زیاد گریه میکنند.
بنابراین والدین جزو فاکتورهای آرامشبخشی به نوزاد هستند و آنها به عنوان نخستین مراقبین کودک میبایست به نیازهای او توجه کنند تا کودکی آرام داشته باشند.