چگونه “خودشکوفا” باشیم؟

 

 

فهوم خود شکوفایی در نظریه‌های انسان گرایی و بخصوص نظریه شخصیت مزلو یک مفهوم بنیادی است و می توان گفت نظریه مزلو از مطالعه بر روی افراد خودشکوفا حاصل شده است. افراد خود شکوفا، به وسیله مجموعه جدیدی از نیازها، که مزلو آن را نیازهای بودن، انگیزش بودن یا انگیزش والا می نامد، برانگیخته می شوند. این انگیزه های بودن، ارزش هایی همچون حقیقت، صداقت و راست گویی، زیبایی و خوبی و نیکی هستند که به زندگی افراد خودشکوفا معنا می بخشند. تصویری که مزلو از افراد خودشکوفا ترسیم می نماید، تصویر مثبتی است، افراد خودشکوفا به هیچ وجه به واسطه کمبود و محرومیت برانگیخته نمی شوند بلکه برای رشد و ترقّی و رسیدن به آنچه لایق و زیبنده آن هاست، برانگیخته می شوند. افراد خودشکوفا پیوسته مردم را تحریک می کنند که توانایی هایشان را آزمایش کرده و افق دیدشان را وسعت ببخشند. ویژگی‌های افراد خودشکوفا افراد خودشکوفا پذیرای ناشناخته ها و ابهامات هستند. این افراد از اینگونه موضوعات احساس تهدید و ترس نخواهند کرد در عوض آنها را می پذیرند و حتی جذبشان شده و با انها احساس راحتی می کنند. به بیان دیگر افراد خودشکوفا به موضوعات همیشگی نمی چسبند. در این خصوص مزلو به نقل از انیشتن بیان می کند : زیباترین چیزی که می توانیم تجریه کنیم، ابهامات هستند. افراد خودشکوفا خود را با تمام نقایصشان می پذیرند. آن ها خودشان را آنطور که هستند می بینند نه انطور که ترجیح می دهند باشند. افراد خودشکوفایی که سطوح بالایی از پذیرش خود را دارا می باشند، کمتر حالات دفاعی و اقدام به تظاهر خواهند داشت. در نهایت، در این افراد نقایص نه به عنوان کمبود بلکه خصوصیات شخصیتی معمولی دیده خواهند شد. با این وجود و در حالیکه افراد خودشکوفا نقایص غیر قابل تغییر خود را می پذیرند، در مورد کمبودهای قابل جبران و عادات بد خود، شرمسار و متاسف هستند. افراد خودشکوفا از فرآیند لذت می برند و تنها به هدف نمی اندیشند. این افراد به خود امکان لذت بردن از نحوه انجام کارها را می دهند. برای مثال ممکن است در خلال کارهای همیشگی و روزمره شان جایی برای بازی کردن و یا گفتگویی لذت بخش با یک همکار را بگنجانند. با وجود اینکه افراد خودشکوفا ذاتاً از قید و بند و محدودیت ها خود را رها می سازند، به دنبال ایجاد اختلال و آشفتگی نیستند. افراد خودشکوفا انگیزه خود را از پیشرفت کردن به دست می آورند نه از ارضای نیازهای شان. در حالیکه بیشتر افراد در تلاش برای رفع نیازهای اولیه خود می باشند، افراد خودشکوفا تمرکز خود را بر روی رشد شخصیتی شان می گذارند. افراد خودشکوفا اهداف مشخصی دارند. افراد خودشکوفا با موضوعات کوچک آشفته نمی شوند و افرادی مسئله مدار هستند. آنها در عوض بر روی تصویر بزرگتری از هر موضوع تمرکز می نمایند. و از سویی دیگر افراد خودشکوفا معمولاً خود را نسبت به آنچه انجام داده اند، تعریف می کنند. در نتیجه، کارهایشان غالبا مستقل از پاداش های بیرونی است که دریافت می کنند. افراد خودشکوفا متواضع و قدرشناس هستند. افراد خودشکوفا در برابر فرهنگ های غلط مقاومت می کنند. آن ها در برابر فرهنگ های مختلف منفعل نیستند، موضوعات مختلف را می سنجند و در نهایت خودشان تصمیم می گیرند. افراد خودشکوفا آنچه را که خوب می دانند انتخاب کرده و از انجام آنچه که به نظرشان بد است ممانعت می ورزند. افراد خودشکوفا روابط عمیق محدود و در عین حال احساس همدردی با نوع بشر دارند. رفتارهایی که منجر به خودشکوفایی می‌شوند مزلو به رفتارهایی اشاره می‌کند که می‌تواند در رسیدن افراد به خودشکوفایی کمک کننده باشد. از نظر او خودشکوفایی با منفعل بودن بدست نمی‌آید، بلکه مستلزم نظم ، سخت کوشی و جسارت است. برخی از این رفتارها عبارتند از : تجربه کردن زندگی به شیوه کودکان یعنی مجذوب بودن با همه وجود. آزمودن شیوه‌های جدید در عوض چسبیدن به راهنمای راحت و امن یعنی جسارت داشتن. در ارزیابی تجربه‌ها بیشتر به ندای احساس (درون) پاسخ دادن یعنی بطور کامل پیرو اکثریت و سنت نبودن. صداقت داشتن یعنی پرهیز از تظاهر به نقش بازی کردن. آمادگی برای تحمل بی‌اعتنایی دیگران در شرایطی که عقاید شخص با عقاید اکثریت هماهنگ نیست. مسئولیت پذیری یعنی شکس‌ها را به گردن دیگران نیانداختن. سخت کوشی در اجرای تصمیم‌ها. شناخت مکانیسم‌های دفاعی خویش و شهامت کنار گذاشتن آنها.

 

خودآگاه تر باشیم

 

 

چه قدر خودتان را می شناسید؟ تا چه میزان از انگیزه های خود آگاهید؟ خودآگاهی به معنای آگاهی ما از نیازها ، تمایلات، کمبودها و عادات مان است. هرچه بیشتر در مورد خودمان آگاه باشیم ، بهتر می توانیم خودمان را به اقتضای نیازهایمان با تغییرات زندگی سازگار نماییم. تقویت خودآگاهی موجب بهتر شدن روابط اجتماعی و داشتن یک زندگی رضایت بخش در محیط کار و خانه می شود. اگر نشانه های زیر در شما وجود دارد، شما از خودآگاهی کمی برخوردار هستید : فردی کنترل گر هستید. حالت دفاعی و تهاجمی با دیگران دارید. دارای خشم منفعل هستید. دچار خود بزرگ بینی هستید. مدام بهانه می آورید. با این حال چگونه می توانیم خودآگاهیمان را ارتقا بخشیم؟ در این مقاله به گام برای شروع خودآگاهی اشاره خواهیم کرد : ۱- داستان زندگی تان را بدانید. به داستان زندگی تان نگاه کنید، چه افراد، اتفاقات و تجربیاتی ، بزرگترین تاثیر را بر شکل گیری شخصیت کنونی شما داشته اند؟ کدام تجربه موجب شد تا بیشترین انگیزه را برای شروع دوباره به دست آورید؟ چه عواملی موجب پیشرفت و عقب نشینی تان شد؟ ۲- هر روز به خودتان بازخورد دهید. روزانه حداقل ۱۲ دقیقه با خودتان خلوت کرده و به زندگی تان بیاندیشید. این تمرین به شما کمک خواهد کرد تا بر روی مسائل مهم زندگی تان تمرکز کنید نه فقط مسائل ضروری. در این خصوص می توانید از روش های مختلفی همچون پیاده روی ، مدیتیشن و دعا خواندن استفاده نمایید. با این کار شما می توانید حال خوب درونی تان را تقویت نمایید. ۳- به دنبال گرفتن بازخوردهای صادقانه از دیگران باشید. همه ما خصوصیاتی داریم که دیگران آن ها را می بینند در حالی که خودمان قادر به مشاهده آن ها نیستیم. در روانشناسی به آنها نقاط تاریک شخصیت گفته می شود. خودتان را آنطور که دیگران مشاهده می کنند، می بینید؟ اگر نه، می توانید نقاط تاریک شخصیت تان را با گرفتن بازخوردهای صادقانه از افراد مورد اعتمادتان مشاهده نمایید. شنیدن بازخورد از دیگران کار دشواری است و نیاز به کار کردن روی خودتان دارد

تقویت مهارت حل مساله

تا به حال متوجه شده‌اید برخی از مشکلاتی که در روابط میان‌فردی یا کاری تجربه می‌کنید،‌ تکرار می‌شوند؟ برای مثال کسی که در گذشته بحث‌های ناخوشایندی با همکارانش داشته است، می‌تواند انتظار داشته باشد که در آینده نیز با جدل‌های مشابهی مواجه شود. صرف‌نظر از اینکه شاید این جدل‌ها در یک محیط کاری کاملا متفاوت باشند و موضوع اصلی بحث‌های مختلف، یکسان است، آن فرد در ایجاد رابطه‌ی صحیح با همکارانش مشکل دارد. این فقط یک مثال است، اما بسیاری از ما اشتباهات‌مان را تکرار می‌کنیم تا اینکه سرانجام احساس ناامیدی می‌کنیم و فکر می‌کنیم این اتفاق‌ها به خاطر شخصیت مشکل‌دار ماست و کاری از دست‌مان برنمی‌آید. در واقع دلیل اینکه مشکلات خاص تکرار می‌شوند این است که ما از یک تکنیک حل مسئله‌ی مؤثر استفاده نمی‌کنیم. خوشبختانه با به‌کارگیری راهکارهایی که در ادامه‌ی این مطلب به آنها اشاره می‌کنیم می‌توانید به فردی که مهارت حل مسئله بالایی دارد، تبدیل شوید و در نتیجه مشکلاتی را که با آنها مواجه می‌شوید، کاهش دهید. ناتوانایی یا ضعف در حل مسئله، زندگی شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد میزان خوشحالی و موفقیت ما در زندگی تا حد زیادی به توانایی ما در حل مسئله بستگی دارد. اگر مشکلات را حل نشده باقی بگذارید ممکن است به شیوه‌های زیر ضرر کنید: در تعاملات میان‌فردی مشکلات بی‌شمار، پیچیده و مبهمی وجود دارد. اگر مهارت حل مسئله نداشته باشیم،‌ به سختی می‌توانیم سوءتفاهم‌ها را در ارتباطات‌ از بین ببریم و با اطرافیان‌مان رابطه‌ی نزدیکی برقرار کنیم. ما در محیط کار یاد می‌گیریم از عهده‌ی انواع مشکلات غیرمنتظره برآییم. اگر به دنبال راهکارهای جدید نباشیم،‌ عملکرد ما به تدریج ضعیف خواهد شد و با تجمع مشکلات،‌ احساس ناتوانی خواهیم کرد. ما معمولا فقدان سلامت ذهنی خود را به تجربه‌‌های شخصی ناخوشایند یا عوامل ژنتیکی نسبت می‌دهیم اما در واقع ناتوانی در غلبه بر مشکلات زندگی است که به سلامت ذهنی ما آسیب می‌زند.

مهارت جرات مندی را بیاموزیم

 

مهارت جرات مندی از جمله مهارت هایی است که افراد در سنین مختلف به آن نیاز دارند. منظور از جرات مندی این است که افراد صادقانه و بدون ترس از قضاوت و دیدگاه دیگران نظرات خود را مطرح نمایند. چرا مهارت جرات مندی را یاد بگیریم؟ جرات مندی علاقه بر ابراز وجود فرد بدون ترس از قضاوت دیگران، شامل دفاع از حقوق خود است به شکلی که حقوق دیگران پایمال نشود و احترام دیگران حفظ گردد. بنابراین در صورت عدم آشنایی با این مهارت،فرد دچار مشکلات جدی مانند ناتوانایی در نه گفتن شده که خود به مشکلات زیادی مانند عدم اعتماد به نفس، اضطراب و افسردگی و… منجر می گردد. افراد جرات مند هم برای خود ارزش قائل هستند و هم برای دیگران. افراد جرات مند منفعل نیستند و اجازه نمی دهند دیگران از آنها سو استفاده نمایند و از طرف دیگر به خواسته ها و نیازهای دیگران نیز احترام قائل هستند و به شیوه ی مدبرانه با افراد دیگر ارتباط بر قرار می کنند. جرات مندی به انسان احساس خود کار آمدی و کنترل درونی می بخشد و این احساسات نیز در روابط متقابل با دیگران اعتماد به نفس و عزت نفس افراد را تقویت می نماید. فردی که همیشه بله می گوید از جرات مندی کافی بر خوردار نیست و از گفتن”نه” هراس دارد. چنین فردی با بله گفتن های متوالی به افراد، قادر به رسیدگی نیازهای اساسی زندگی خویش نیست و مدام در حال ارائه خدمات به دیگران است. بنابراین چنین فردی از نظر عملکرد و یا کارآمدی فردی و اجتماعی در زمینه های مختلف شغلی، تحصیلی، خانوادگی و ارتباطی دچار مشکل شده و می توان گفت چنین فردی به سمت ناخوشی و عارضه مند شدن پیش می رود. چنین فردی از برنامه های خود عقب می افتد و این احساس عقب ماندگی از برنامه ها و دیگران در فرد احساس عدم کارایی را ایجاد می نماید و چنین شرایطی تاثیرات بسیار مخربی بر عزت نفس فرد بر جای می گذارد

چرا فراگیری مهارت های زندگی مهم است

 

 

 

 

امروزه با ظهور فناوری‌ های جدید و صنعتی شدن جامعه، زندگی انسان‌ها دستخوش تغییر و تحول شده است و با انبوهی از مسائل و مشکلات روبرو شده‌اند که حل آن‌ها مستلزم کسب مهارت ‌های فردی و اجتماعی است که در این میان نقش مهارت‌ های زندگی به عنوان یک روش پیشگیری از آسیب‌های فردی و اجتماعی اهمیت زیادی دارد. ‏ به تعریف سازمان بهداشت جهانی ‏WHO‏ مهارت‌های زندگی عبارت است از «توانایی انجام رفتارهای سازگارانه و مثبت، به‌گونه‌ای که فرد بتواند با چالش‌ها و ضروریات زندگی روزمره خود کنار بیاید». کارشناسان بر تأثیر مثبت مهارت‌های زندگی در استفاده از ظرفیت‌ها و توانمندی ‌های هوشی و شناختی، پیشگیری از رفتارهای خشونت‌آمیز، افزایش خود اتکایی و اعتماد به نفس و بخصوص کاهش سوء مصرف مواد تأکید کرده‌اند و معتقدند، یادگیری موفقیت ‌آمیز مهارت‌های زندگی، احساس یادگیرندگی را در مورد خود و دیگران تحت تأثیر قرار می‌دهد و علاوه بر آن کسب این مهارت‌ها، نگرش دیگران را در مورد فرد، عوض می‌کند و به همین دلیل مهارت‌های یاد شده هم شخص را تغییر می‌دهد و هم محیط را، و در نهایت باعث ارتقا‌ء بهداشت روانی می‌شود.‏ با توجه به اینکه اکثریت جمعیت کشور ما را کودکان و نوجوانان تشکیل می‌دهند، ضروری است به زمینه‌های مناسب برای ارتقاء بهداشت روانی و سطح سلامت دانش ‌آموزان پرداخته شود و شرایطی فراهم‌ آید تا مسئولان مدارس، برنامه‌ریزان، مشاوران، روان‌ شناسان و سایر دست اندرکاران آموزش و پرورش از طریق آشنایی با موضوع‌های بهداشت روانی، کودکان و نوجوانان را برای دست یابی به روان سالم یاری دهند.

نشانه‌های اعتماد به نفس بالا

فرادی که اعتماد به‌ نفس پایینی دارند، معمولا با مشاهده آرامش و رضایتی که در افراد با اعتماد به‌ نفس بالا موج می‌زند، یادشان می‌افتد که این توانمندی را در خودشان تقویت کنند.

یک پای هر موفقیتی بدون شک اعتماد به‌ نفس است. اما آیا می‌دانید نشانه‌های اعتماد به نفس بالا چه هستند؟ خب بهتر است همین اول بگوییم اعتماد به‌ نفس داشتنی یا نداشتنی نیست. اعتماد به‌ نفس در همه ما انسان‌ها وجود دارد، فقط گاهی موانع و شکست‌های پی‌در‌پی باعث می‌شوند این توانمندی در وجودمان رنگ ببازد.

 

افرادی که اعتماد به‌ نفس پایینی دارند، معمولا با مشاهده آرامش و رضایتی که در افراد با اعتماد به‌ نفس بالا موج می‌زند، یادشان می‌افتد که این توانمندی را در خودشان تقویت کنند. در ادامه با ما همراه باشید تا با نشانه‌های اعتماد به نفس بالا آشنا شوید و یاد بگیرید افرادی که خودشان را باور دارند، از چه ویژگی‌هایی برخوردار هستند. یادتان باشد تنها عاملی که می‌تواند در مسیر تقویت اعتماد به‌ نفس مانع پیشرفتتان شود، خودِ خودِ خودتان هستید.

بر احساسات خود کنترل دارند

افراد با اعتماد به‌ نفس بالا در مواقع بحرانی بر احساسات خود کنترل دارند و به عقلشان رجوع می‌کنند. همین توانایی کنترل احساسات است که موجب می‌شود این افراد، تنها گروهی باشند که معمولا دچار حملات اضطرابی و ترس ناگهانی نمی‌شوند یا اگر هم پریشان و وحشت‌زده شوند، جزو آخرین افرادی هستند که آستانه تحملشان شکسته می‌شود، چرا که افراد با اعتماد به‌ نفس به جای اینکه تسلیم بحران شوند، سعی می‌کنند خودشان را با اتخاذ اقدامات قاطع از مهلکه بیرون بکشند. این افراد طوری رفتار می‌کنند که گویی پیشتر نیز چنین بحرانی را از سر گذرانده‌اند و اکنون اولین بارشان نیست. افرادی که اعتماد به‌ نفس بالایی دارند، برای اینکه بتوانند موقعیت را به نحو احسن مدیریت کنند از خودشان می‌پرسند: «آدمای با اعتماد به‌ نفس چطوری با چنین بحرانی مواجه می‌شن؟» در نتیجه، خونسرد، آرام و حواس‌جمع باقی می‌مانند.

شادی یک مهارت است رموز آن را بیاموزیم

نقش شادی در سلامت بدن و روح انکار ناپذیر است؛ مطالعات صورت گرفته در چند سال اخیر حاکی از آن است که نقش شادی بر سلامت قلب، مغز و سیستم ایمنی بیش از حد تصور است.

گرچه شادی می تواند ریشه ژنتیکی داشته باشد؛ ولی احساس شادی و رضایت بیشتر یک مهارت است. احساس شادی و رضایت از زندگی بر عملکرد تمام ارگان‌های بدن تاثیر گذار است.
-
-شادی سبب سلامت قلب می‌شود
مطالعات نشان می‌دهد افراد شاد ضربان قلب منظم‌تری دارند و نوسانات فشار خون در این افراد کمتر دیده می‌شود. مطالعات صورت گرفته در سال 2010 میلادی توسط محققان کانادایی نشان می‌دهد احساسات مثبتی مانند شادی، هیجان و شور و نشاط، احتمال ابتلا به بیماری‌های عروق کرونر قلب را تا 22 درصد کاهش می‌دهد.
-شادی سیستم ایمنی را تقویت می‌کند
مطالعه انجام شده در سال 2033 میلادی نشان می‌دهد احساس شادی سبب می‌شود بدن به کمک یک آنتی بادی، پاسخ بهتری به عوامل بیماری‌زا دهد. ممکن است در اطراف خود دیده باشید که افراد شاد کمتر به بیماری‌های مختلف مبتلا می‌شوند.
-شادی مهمترین روش مبارزه با استرس است
مطالعات نشان می‌دهد استرس منجر به تغییرات بیولوژیکی و هورمونی می‌شود و یکی از مهمترین دلایل تغییرات فشار خون، استرس است. افراد شاد پایین‌ترین سطح هورمون استرس، کورتیزول، را دارند. کاهش این هورمون در سلامت قلب نیز موثر است.
-شادی درد را کاهش می‌دهد

تفاوت عزت نفس با اعتماد به نفس

فراد دارای اعتماد به نفس ابتکارات واقع گرایانه دارند حتی وقتی که بعضی از انتظاراتشان برآورده نمی شود دیدگاه مثبتشان را حفظ می کنند و خودشان را قبول دارند

تعریف اعتماد به نفس 
اعتماد به نفس(confidence) یعنی دیدن خود به عنوان فردی توانا باکفایت دوست داشتنی و منحصر به فرد با توجه به در نظر گرفتن تفاوتهای فردی.به تعبیر دیگر اعتماد به نفس یعنی آن احساس و شناختی که از توانایی ها و محدودیت های درونی و بیرونی خود دارید. شکل گیری اعتماد به نفس در دوران کودکی با حمایت والدین از فرزندانشان به طور موثر شکل می گیرد.

ویژگی افراد دارای اعتماد به نفس
افراد دارای اعتماد به نفس ابتکارات واقع گرایانه دارند حتی وقتی که بعضی از انتظاراتشان برآورده نمی شود دیدگاه مثبتشان را حفظ می کنند و خودشان را قبول دارند. افراد با اعتماد به نفس ریسک رد شدن از طرف دیگران را قبول می کنند به خاطر اینکه به تواناییهای خود اعتماد دارند.