مسائل جنسی را چگونه به کودکان آموزش دهیم؟

فرزند 18 ماهه ام مدام با آلت جنسی اش بازی می کند، نمی دانم چطور مانع این کار شوم.»

«دختر 2 ساله ای دارم که هر روز از من و پدرش در مورد دستگاه تناسلی سوال می کند و می خواهد بداند فرق مادر و پدر در چیست.»

«پسر 28 ماهه ام بیشتر اوقات بیکاری درگیر آلت تناسلی اش می شود و از بازی کردن با آن لذت می برد، نگرانم اگر تنبیهش کنم بترسد.»

این ها نمونه هایی از سوالات متداولی است که بیشتر خانواده ها با آن درگیرند. آشنایی با آلت تناسلی و کشف جنسیت از 18 ماهگی آغاز می شود، در 2.5 تا 3 سالگی به اوج خود می رسد و در 6 تا 7 سالگی تقریبا تمام می شود. البته در سنین پایین این اتفاق صرفا از سر بازی و شیطنت می افتد و قطعا بچه هیچ نیتی از این کار ندارد. اما گذر از این مرحله بسیار دشوار است و اگر به خوبی از پس آن برنیاییم ممکن است صدمات جبران ناپذیری برای آینده بچه داشته باشد.

 

شناخت جنسیت

سن کشف جنسیت به طور میانگین سه تا شش سالگی است. در این بازه سنی کشف جنسیت یکی از مهیج ترین و جذاب ترین کارها برای بچه هاست. کودک در این سن می خواهد همه چیز را درباره اندام های مختلف بدنش بداند و به همین دلیل نسبت به قسمت های گوناگون بدن خود و اطرافیانش کنجکاو می شود. آن ها حتی به بدن عروسک ها نگاه می کنند و دنبال شباهت بین خود و بدن آن ها هستند. کودکان 3 تا 5 ساله مدام در حال مقایسه خود با والدین، خواهر و برادر بزرگ ترشان هستند، در این میان سوالاتی برایشان پیش می آید که اگر والدین آگاهی کافی نداشته باشند موجب تعجب یا احساس شرم و ناراحتی آن ها می شود.

بچه ها در این سن به دنبال دانستن و کشف پدیده های جدید هستند. در اینگونه موارد بهتر است بدون احساس خشم یا ناراحتی با اشتیاق کامل اطلاعات درست را در اختیار بچه ها بگذاریم. نکته مهم این است که کوچک ترین خطایی از سمت ما در برخورد با مسائل جنسی می تواند در روحیات و شخصیت بچه تاثیرگذار باشد.

برخی از نکاتی را که می تواند در گذراندن این مرحله به ما کمک کند به شکل کلیدی در این گزارش مطرح می کنیم. گاهی دانستن کوچک ترین نکته ای در این زمینه می تواند بسیار کارساز باشد.

چگونه با کودکان بی ادب در دید و بازدیدهای نوروز برخورد کنیم؟

یک کارشناس ارشد مشاوره خانواده گفت: بهترین راه کار برای مواجهه با کودکان پرخاشگر بی‌ادب در مهمانی‌های عید احترام گذاشتن به آنها و تقویت عزت‌نفس‌شان است.

مصطفی افشار کارشناس ارشد مشاوره و خانواده در خصوص کودکانی که در مهمانی‌ها رفتارهای بی‌ادبانه انجام می‌دهند، اظهار داشت: به طور کلی رفتارهای این گروه از کودکان، رفتارهای واکنشی است به این دلیل که والدین در منزل به آن‌ها توجهی نمی‌کنند بنابراین سعی می‌کنند که در مهمانی‌ها کانون توجه قرار بگیرند و نظر دیگران به سوی خود جلب کنند.

 

وی اظهار داشت: والدین باید در برخورد با کودکی که در مهمانی فریاد می‌زند یا کلمات زشت و بی‌ادبانه بر زبان می‌آورد، برخورد مثبتی داشته باشند، والدین باید در مواجهه با این رفتار غلط و منفی فرزندشان با ملایمت و لبخند به سوی وی بروند و به آرامی به کودک تذکر دهند که رفتارش اشتباه بوده و از تحقیر و سرزنش کودک خودداری کنند.

 

این کارشناس ارشد مشاوره خانواده عنوان کرد: برای کنترل کودکان بی‌ادب و پرخاشگر والدین باید با نرمی و ملایمت با آنها رفتار کنند و در شرایطی که کودک رفتار نامناسبی انجام می‌دهد سعی کنند آرامش و خونسردی خود را حفظ کنند.

 

افشار توصیه کرد: در مواقعی که کودک پرخاشگری می‌کند یا رفتار نامناسبی انجام می‌دهد، والدین باید کودک را راهنمایی و هدایت کنند و حواس فرزندشان را به روش‌های گوناگون مانند دادن کتاب به وی پرت کنند.

 

وی تاکید کرد: والدین باید اشیاء مخرب و شکستنی را از دسترس کودکان دور نگه دارند و به طور مثال وقتی که کودک با مداد رنگی روی دیوار نقاشی می‌کند،‌ به آرامی به وی توضیح دهند که چگونه باید به طور صحیح از مدادرنگی استفاده کند.

 

این کارشناس ارشد مشاوره خانواده یادآور شد: کودکان پرخاشگر و بی‌ادب به طور کلی عزت نفس خیلی پایینی دارند بنابراین والدین باید سعی کنند که عزت نفس آنها را تقویت کنند و به آنها بگویند که انسان‌هایی قابل احترام و دوست‌داشتنی هستند.

 

افشار با بیان اینکه والدین باید پیش از رفتن به مهمانی فرزندانشان را برای حضور در مهمانی آماده کنند، توصیه کرد: والدین باید از تذکر و تنبیه کودک در حضور دیگران اجتناب کنند و وقتی که کودک رفتار نامناسبی انجام می‌دهد وی را به اتاقی خلوت و ساکت برده و به آرامی با فرزندشان در خصوص اشتباهش صحبت کنند همچنین والدین باید از برچسب زدن به کودک و زیر سوال بردن شخصیت وی خودداری کنند و به کودک تنها بگویند که رفتارش اشتباه است.
-

چگونگی برخورد با کنجکاوی‌های جنسی کودکان

Mental health : نحوه رفتار با پرسش‌های جنسی کودکان و نوجوانان، از جمله مسائل مهم در رشد کودکان است اما چه به دلایل فرهنگی و چه کم اطلاعی بسیاری از والدین و خانواده‌ها، این سوالات و کنجکاوی‌ها با برخورد غلطی همراه می‌شود که نتیجه‌اش بر جای ماندن اثرات نادرست بر رشد‌ شناختی فرزندان خواهد بود.

مسائل جنسی یک واقعیت انسانی و غیر قابل انکار بوده و باید پذیرفت که این موضوع یکی از مهم‌ترین موضوعات فرآیند فیزیولوژیک هر فرد از کودکی تا بزرگسالی (لحظه تولد تا مرگ) است و نحوه پردازش و برخورد پیرامون این موضوع نیز یکی از مسائلی است که باید به آن دقت شود. 

بر اساس یافته‌های روان‌شناسی، کنجکاوی‌های جنسی کودکان از سه سالگی شکل گرفته و در شش سالگی به اوج خود خواهد رسید. متاسفانه درحال حاضر به علت فراوانی اطلاعات در دسترس کودکان، مباحث دیداری و تصویری و حتی گفت و شنودهای والدین در این حوزه تا حدی باعث شده است که این کنجکاوی‌ها پیش از سه سالگی ایجاد شوند اما با وجود آنکه این موضوع یکی از مباحث مهم رشدی کودکان است، گاهی شاهد سرکوب‌های بداخلاقانه، اشتباه با کودکان از سوی خانواده‌ها در این گروه سنی هستیم که این امر موجب بروز مشکلات جنسی در بزرگسالی فرد می‌شود. گاهی اوقات نیز شاهد بروز رفتارهای بدون محدودیت و آزاد گذاشتن کودک در این حوزه از سوی والدین می‌شویم که این برخورد نیز باعث ایجاد مشکلات متعدد و در ‌‌نهایت منجر به عدم پاسخگویی والدین در برابر برخی سوالات کودکان خواهد شد در حالیکه کنترل کردن در این گروه سنی با انجام برخی رفتارهای پیشگیرانه از سوی والدین باعث می‌شود فرآیند رشد جنسی کودک به طور طبیعی طی شود.

۲۱ توصیه تربیتی درباره طرز رفتار با پسران نوجوان

Mental healt : اگر می‌خواهید به عنوان والدینی دلسوز و مسئول، آینده جسمی و روانی پسران خود را تأمین کنید، رعایت این نکات را فراموش نکنید:

1) پدر و مادر قبل از هر دوست ناباب یا جامعه ناسالمی می‌توانند رفتارهای پرخطر را به فرزندانشان بیاموزند. نتیجه تازه‌ترین تحقیقات روی بیش از 2000 نوجوان که به مصرف سیگار و مواد مخدر و... اعتیاد داشتند، نشان داده که 40 تا 60 درصد از این نوجوانان، برای اولین بار نحوه استعمال مواد دخانی را در خانه و توسط والدین خود آموخته‌اند؛ بنابراین اولین گام در دور نگه داشتن فرزندان از مواد مخدر، استعمال‌ نکردن آن‌ها توسط والدین و بویژه در منزل است.

2) شما نمی‌توانید از نوجوانتان توقع داشته باشید که مدام در محیط‌های آلوده و در مجاورت افراد معتاد قرار داشته باشد و هیچ تمایل یا حس کنجکاوی نسبت به مصرف مخدرها از خود نشان ندهد؛ بنابراین از رفت و آمد با دوستان یا اقوامی که اقدام به مصرف مخدرها جلوی اعضای خانواده می‌کنند، خودداری کنید.

3) با پرهیز از رذایل اخلاقی مانند دروغگویی، خشم و عصبانیت بی‌موقع یا ناسزاگفتن، الگوی رفتاری مناسبی برای نوجوانتان باشید.

4) بسیاری از پدران دوست دارند آینده‌ای را که برای خود متصور بوده‌اند و به آن نرسیده‌اند برای پسرانشان ترسیم کنند، اما خیلی از افسارگسیختگی‌ها و فاصله‌های بین والد و فرزند از همین جا شروع می‌شود. شما به عنوان یک پدر خوب، فقط وظیفه شناساندن راه‌های صحیح و غلط به فرزندتان و مشورت کردن با او در مورد علاقه‌مندی‌هایش را دارید و بهتر است انتخاب نهایی را به عهده فرزندتان بگذارید.

مقابله با قلدری را یاد بگیریم و به کودک خود بیاموزید

والدین کودکانی که مورد آزار قرار گرفته اند: مراقب نشانه هایی که کودک از خود نشان می دهد باشید کودکان ممکن است همیشه در مورد اینکه مورد آزار و اذیت قرار گرفته اند صحبت نکنند. لباس های پاره شده، تردید در رفتن به مدرسه، کاهش اشتها، کابووس دیدن، گریه کردن یا افسردگی و اضطراب می تواند نشانه هایی از مورد آزار و اذیت قرار گرفتن باشند. اگر متوجه شدید که کودک شما مورد آزار قرار گرفته به او نگویید که “بهش فکر نکن” یا “ایرادی نداره، مهم نیست” . به جای آن، با او صحبت کنید به طوری که متوجه شوید تا چه حد در مدرسه آسیب دیده تا بتوانید قدم های مناسبی در جهت برطرف کردن این مسئله بردارید. بسیار مهم است که به کودک خود نشان دهید که به او کمک کرده و از او بخواهید با فرد قلدر درگیر نشود و به سمت جبران نرود. به کودک خود آموزش دهید زمانی که مورد قلدری قرار می گیرد چگونه برخورد کند در مورد اتفاقاتی که می توان با مدیریت صحیح آنها را حل کرد، به کودک خود آموزش دهید که چگونه بدون اینکه آسیب ببینند موقعیت را مدیریت کنند. با کودک خود در منزل تمرین کرده و موقعیت های مختلفی را برای او نشان دهید که ممکن است مورد آزار قرار بگیرد، به او یاد دهید که چگونه به قلدری بی توجهی کرده و یا از استراتژی هایی استفاده کند که مؤثر باشد. به کودک خود کمک کنید تا معلمان یا دوستانی که می توانند در این موقعیت ها به آنها اعتماد کرده را پیدا کنند. قوانین استفاده از تکنولوژی را مشخص کنید در مورد آزار و اذیت مجازی آموزش ببینید و به کودک خود نیز یاد دهید و به آنها بیاموزید که به ایمیل های تهدید آمیز پاسخ نداده و یا برای دیگران نفرستند. در مورد فیس بوک یا برخی وب سایت های دیگر از فیلترهای مناسب استفاده کنید. کامپیوتر خانوادگی را تنها کامپیوتر مورد استفاده کودک در نظر بگیرید و آن را در مکانی قرار دهید که قابل مشاهده و کنترل توسط شما باشد. قبل از اینکه به کودک خود تلفن همراه هدیه دهید در مورد آن و داشتن دوربین بر روی تلفن همراه کاملاً فکر کنید. به آنها بگویید که پیام های آنها را کنترل می کنید. به عنوان یک والد، برای کنترل قلدری، می توانید در مورد قرارگیری تلفن همراه در ساعاتی خاص از شب و در مکان عمومی مانند آشپزخانه اظهار نظر کنید. والدین باید قلدری را به مدرسه گزارش دهند، حتی می توانند با کپی نامه ای که در ابتدا گزارش این آزار و اذیت را اعلام کرده بودند، به مدیر شکایت کنند. والدین می توانند هر آنچه که به عنوان تهدید در نظر گرفته می شود مانند نامه الکترونیکی، پیام ها در تلفن یا هر نوع اظهار نظری در وب سایت ها را به پلیس گزارش دهند. والدین کودکانی که قلدری انجام داده اند قلدری را قبل از شروع خاتمه دهید به کودک خود در مورد قلدری آموزش دهید. ممکن است کودک شما مشکلاتی در مورد خواندن علائم اجتماعی داشته باشد و ندانند که آنچه که انجام می دهند سبب آزار دیگری می شود. منزل خود را در مقابل “قلدری” امن سازید کودکان رفتار را از والدین خود می آموزند. قرار گرفتن در معرض رفتارهای خشن یا ایجاد محیطی کاملاً خشک و محدود در خانه، کودکان را بیشتر مستعد آزار رساندن به دیگران می کند. والدین/مراقبان کودکان باید الگوی رفتارهای مثبت در رابطه با دیگران و یا کودک خود باشند. به دنبال مشکلات مربوط به اعتماد به نفس باشید کودکانی با اعتماد به نفس پایین معمولاً از قلدری برای رسیدن به احساسی بهتر در مورد خود استفاده می کنند. حتی کودکانی که بسیار مورد علاقه دیگران و محبوب هستند نیز ممکن است تمایلات این چنینی داشته باشند

مقابله با قلدری را یاد بگیریم و به فرزندان خود آموزش بدیم

دانش آموزان و والدین را درگیر کنید لازم است که دانش آموزان و معلمان در طرح های مرتبط با متوقف ساختن و از بین بردن قلدری و تیم های امنیت شرکت کرده و درگیر شوند. دانش آموزان می توانند والدین را در مورد اینکه چه مسائلی در واقع در مدرسه اتفاق می افتد آگاه کرده و آنها را در جریان آخرین تکنولوژی هایی که دانش آموزان برای قلدری به کار می گیرند آشنا سازند. والدین، معلمان و مدیران مدارس می توانند دانش آموزان را در انجام رفتارهای مثبت شرکت داده و نحوه برخورد با موقعیت هایی که در آن قلدری اتفاق می افتد را آموزش دهند.  دانش آموزان بزرگ تر می توانند به عنوان ناظر به کار گرفته شوند و به سایر دانش آموزان آموزش دهند که چگونه از فضای اینترنت به خوبی و باامنیت بالا استفاده کنند. در مورد رفتارهای دانش آموزان و والدین انتظارات مثبت داشته باشید. مدارس و کلاس های درس باید محیطی امن برای آموختن در اختیار دانش آموزان قرار دهند. معلمان و مربیان باید به دانش آموزان صریحاً اعلام کنند که قلدری در مدرسه جایگاهی ندارد و چنین رفتارهایی عواقب خود را خواهند داشت. تهیه مدارکی جهت مخالفت با قلدری و درخواست از والدین و دانش آموزان جهت امضا و موافقت با آنها سبب می شود که هم دانش آموز و هم والدین او متوجه اهمیت این موضوع شده و از عواقب آن آگاه شوند. همچنین در مورد دانش آموزانی که به سختی دوست پیدا می کنند و یا نمی توانند به راحتی با محیط هماهنگ شوند، می توان ترتیبی داد که مسئولیت انجام فعالیت هایی را در مدرسه بر عهده گیرند تا احساس جدا افتادگی نداشته و فکر نکنند که هدف قلدری قرار می گیرند.