بدن انسان چگونه با عشق روبرو می‌شود؟

آنها که طعم عاشقی را چشیده‌اند، خوب می‌دانند که این احساس پر تب و تاب با انسان چه می‌کند. اما عشق دقیقا چیست؟ آیا می‌توان آن را اندازه گرفت یا در بدن دید؟ دانشمندان سال‌هاست که به دنبال حل معمای عشق هستند.

آن اندامی که افسار عشق را در دست دارد، مغز انسان است

در سال ۱۹۹۲ دکتر جان گری، نویسنده و مشاور خانوادگی، کتابی به نام "مردان مریخی‌، زنان ونوسی" به رشته تحریر درآورد که بیش از ۵۰ میلیون نسخه از آن در جهان به فروش رفت و برای ۱۲۱ هفته در فهرست کتاب‌های پرفروش جای داشت. این نویسنده آمریکایی در این کتاب مشکلات رایج در روابط زن و مرد را ناشی از اختلاف بنیادین روانشناختی میان جنس مذکر و مؤنث دانسته و از این استعاره استفاده می‌کند که مردان و زنان هر کدام از دو سیاره مختلف می‌آیند؛ مردان از مریخ و زنان از ونوس.
اما مردان مریخی و زنان ونوسی اگر در بسیاری از موارد با یکدیگر اختلاف داشته باشند، دستکم در یک برهه از زندگی شباهت بسیاری به هم پیدا می‌کنند و آن هم زمانی است که عاشق می‌شوند.

بهترین ورز‌ش‌ها برای کودکان

تحرک بدنی برای سلامت انسان از دوران کودکی ضروری است. اما هر نوع ورزشی برای کودکان در گروهای سنی کودکستانی و یا دبستانی مناسب نیست. کارشناسان ورزش‌های ویژه‌ای را برای کودکان در این سنین توصیه می‌کنند.

در خانه و مدرسه و حتی در کودکستان ورزش‌ها و حرکات بدنی گوناگونی برای رشد سالم کودکان توصیه و اجرا می‌شود. برای نمونه می‌توان از دوره‌های یوگا یا کلاس‌های ورزش که به استقامت بدنی کودکان در کلاس‌های ابتدایی می‌انجامد نام برد. اما چه ورزش‌هایی برای کدام گروه سنی مناسب‌اند؟ این پرسشی است که به ویژه از سوی تعداد زیادی از والدین مطرح می‌شود.

تاب آوری چیست؟

آیا درهنگام طوفان ،درختان را دیده اید، آنگاه که به خود می پیچند وخم می شوند برف ها به روی شاخه هایشان سنگینی می کند تا بدانجا که شاخه هایشان در مقابل زمین سر تعظیم فرودمی آورند اما به ندرت می شکنند و به محض فروکش کردن طوفان و آب شدن برف ها بتدریج استوارتر از گذشته بر می خیزند . 
آیا فردی را سراغ دارید که با وجود رشد در یک محیط نه چندان مناسب (مثلا در خانواده های آشفته، مدارس شلوغ و کم امکانات، جوامعی با میزان بیکاری بالا و فرصت های شغلی اندک و …) به موفقیت های بزرگی در زندگی خود دست یافته باشد؟ یا برعکس، افرادی که با وجود در اختیار داشتن امکانات مناسب و برخورداری از شرایط ایده آل، موفقیت های کمی را در زندگی تجربه کرده اند؟

احتمالا تا به حال این سؤال به ذهنتان رسیده که چرا برخی افراد در برخورد با عوامل استرس زا انعطاف پذیری خاصی دارند و خم به ابرو نمی آورند ولی بعضی های دیگر برای مقابله با چنین عواملی مشکل دارند؟ و این که ویژگی های این افراد آموختنی است یا ارثی؟ در این چگونه برای آشنایی بیشتر شما با این ویژگی اخلاقی به تعریف تاب آوری پرداختیم. 

در ذهن دختران نوجوان چه می گذرد؟

شاید بیشترین جمله ای که از زبان دختران نوجوان شنیده شده، این جمله است: «خانم باور کنید هیچ کس ما رو نمی فهمه. پدر و مادرمون اصلا ما رو درک نمی کنند.»

خیلی از مادران با مراجعه به اتاق مشاوره دبیرستان به دنبال جواب این سوال هستند: «نمی دانم با دختر نوجوانم چطور رفتار کنم؟ دیگر خسته شده ام. هر کاری که فکرش را بکنید انجام داده ام اما او عوض شده، دیگر حرف ما را گوش نمی دهد، مدام با ما جر و بحث می کند. همیشه روبروی آینه نشسته. مدام گوشی موبایلش دستش است. به حرف دوستانش بیشتر از ما گوش می دهد و ...»

در مقابل، اتاق مشاوره دبیرستان همیشه پر است از دختران نوجوانی که معتقدند درک نمی شوند.

شاید بیشترین جمله ای که از زبان دختران نوجوان شنیده شده، این جمله است: «خانم باور کنید هیچ کس ما رو نمی فهمه. پدر و مادرمون اصلا ما رو درک نمی کنند.»

در این نوشته قرار است در مورد ویژگی های نوجوانی دختران بگوییم و راهکارهایی برای برقراری ارتباط درست و سالم با یک دختر نوجوان را مطرح کنیم.

چگونه می توان در بدترین شرایط زندگی شاد زندگی کنیم؟

همه اشخاص دست‌کم یک‌بار در شرایطی که مصداق بارز قانون مورفی است قرار گرفته اند؛ برای درک درست این قانون این شرایط را در ذهن تصور کنید: یک قرار کاری بسیار مهم دارید و باید مثلا ساعت ۳ در یکی از محله های شلوغ شهر حاضر باشید. از نظر خودتان، همه برنامه ریزی ها کامل و درست هستند و بر اساس آن، تصمیم می گیرید که راس ساعت ۲ از خانه بیرون بروید تا ۵ دقیقه پیش از شروع جلسه در محل موردنظر باشید.

اما با اینکه همه شرایط کاملا آماده به‌نظر می رسد و نقشه ترافیک را هم چک کرده اید و به خیال خود در ساعت مقرر در محل حضور خواهید داشت، یک اتفاق ناخواسته همانند تصادف در مسیر روی می دهد. حالا دیگر نه راه پس دارید، نه راه پیش! و مجبور هستید در وسط اتوبان، پشت ترافیک سنگین و ایست کامل خودروها به خود و شانس بد خود لعنت بفرستید.

یا مثلا هنگام خروج از پارکینگ متوجه می شوید که ریموت کار نمی کند. یا تصمیم دارید یک مطلب را سر ساعت معینی در سایت خود پست کنید و دقیقا دو دقیقه پیش از این کار، اینترنت کلا قطع می شود و هیچ ترفند و فوت&zwnjzwnj;فنی هم روی آن کارساز نیست. در نهایت مجبور می شوید کامپیوتر را ری‌استارت کرده و دوباره از نو کارهایی که یک بار انجام داده اید را تکرار کنید. و هزاران مثال مشابه دیگر که بدون شک بیشتر ما در اغلب مواقع با آن ها مواجه می شویم.

اما ماهیت اصلی این رویدادها چیست و چرا همیشه در بدترین زمان ممکن دست آدم را در حنا می گذارند؟ برای کسب آگاهی در این رابطه که در لحظات سخت و دشوار چگونه رفتار کنیم  ادامه مطلب را بخوانید.

نشانه های افرادی که معتاد جنسی هستند

مفهوم اعتیاد به رابطه جنسی <Sexual addiction> از دو دهه گذشته برای اشاره به افرادی استفاده می شود که ناگزیر مجبور به دنبال کردن تجربیات جنسی هستند و این امر در صورتی که قادر به خشنود و راضی کردن انگیزه جنسی شخص نشود باعث اختلال در رفتار وی میشود.

مفهوم اعتیاد به رابطه جنسی از مدل اعتیاد به مواد مخدر از جمله هروئین یا اعتیاد به الگوهای رفتاری، مانند قمار به دست آمده. اعتیاد به معنی وابستگی روانی، یا وابستگی جسمی و حضور یک سندرم قطع مصرف اگر ماده (به عنوان مثال، هرویین) در دسترس نباشد و یا رفتار (به عنوان مثال، قمار) نا امید کننده باشد.

در طبقه بندی آماری اختلالات روانپزشکی (DSM-5) اعتیاد به رابطه جنسی sex addiction و یا تمایلات جنسی اجباری compusive sexuality استفاده نمی شود با این وجود، این پدیده در یک فرد که زندگی حول محور رفتار جنسی میچرخد و مقدار زمان بیش از حد صرف چنین رفتاری میکند، و کسی که اغلب سعی می کند از چنین رفتاری جلوگیری کند، اما قادر به انجام این کار نیست به خوبی برای پزشکان شناخته شده است.

چه کنیم تا مغزمان دست از نگرانی بردارد؟

آیا می‌دانستید که ما دو مغز داریم؟!

بله درست است؛ از نظر ساختاری ما یک مغز داریم، اما از لحاظ ادراکی، دو مغز داریم. یک مغز متفکر و دیگری مغز غیر متفکر!

مغز ما جوری تنظیم شده که اول نگران شویم و بعد فکر کنیم. دانشمند مغز، جوزف لیدوکس در دانشگاه نیویورک، این موضوع را خوب خلاصه می‌کند: ارتباط‌های که از سوی سیستم‌های هیجانی (غیر متفکر) با سیستم‌های ادراکی (متفکر)برقرار می‌شوند، قوی‌تر از ارتباط‌های هستند که از سوی سیستم ادراکی با سیستم‌های هیجانی برقرار می‌شوند. سیستمی که دکتر لیدوکس از آن حرف می‌زند، سیستم لیمبیک یا دستگاه کناره‌ای است، که شامل یک سری از ساختارهای عمقی در تنفس هستند که واکنش‌های هیجانی را برانگیخته می‌کنند. سیستم لیمبیک که شامل هیپوکامپوس و آمیگدالاست که قدیمی‌ترین بخش مغز هستند.

 

حرف زدن با خود بسیار مفید است

با خود صحبت کردن به معنی دیوانه بودن نیست. من خیلی وقتها با صدای بلند با خودم صحبت می کنم به خصوص زمانی که استرس زیادی داشته باشم. یا زمانی که از یک گفتگو یا تماس تلفنی عصبی هستم و قصد دارم چیزی بگویم و اینقدر به صحبت کردن با خود ادامه می دهم تا خشمم از بین برود. یا زمانی که حس می کنم از نظر احساسی تحت فشار هستم و نمی توانم حواسم را جمع کنم (چون لیست کارهایی که باید انجام دهم خیلی زیادند)، این کار کمک می کند جلوی فرار ذهنم به سمت کارهای مختلف را گرفته و بهتر روی کار فعلی ام تمرکز کنم. این حرف ها به نظرتان آشنا نیست؟

بر خلاف باور عمومی، صحبت کردن با خودتان به این معنی نیست که دیوانه شده اید. کارشناسان به آن صحبت کردن بیرونی می گویند و یک عادت بسیار رایج است که می تواند سلامت شما را به شیوه ای فراگیر بهبود بخشد. به گفته دکتر آ.جی مارسدن A.J. Marsden استادیار خدمات انسانی و روان شناسی در دانشکده بیکون در لیسبورگ، چندین نظریه در مورد این که چرا با خود صحبت کردن چنین مزایای مهمی دارد، ارائه شده است. اصلی ترین مزیت آن این است که می تواند در کنترل خودمان به ما کمک کند، احساسات مان، رفتارمان و کارهای روزانه مان. در ادامه مقاله 6 فایده اصلی روانی صحبت کردن با خودمان را بخوانید تا شما هم تبدیل به یکی از کسانی شوید که همیشه با خودشان صحبت می کنند.

نوشتن افکار مزاحم آنها را کمرنگ می‌کند

دکتر مهدی دوایی، با بیان اینکه اغلب دانشجویان از حواس پرتی و عدم تمرکز لازم هنگام درس خواندن شکایت دارند، گفت: اشتغال ذهنی دانشجویان مانع از تمرکز لازم هنگام فراگیری مطالب می‌شود.

 وی با اشاره به اینکه برای داشتن تمرکز و جلوگیری از حواس پرتی در انجام کارها دو راهکار کاربردی وجود دارد، گفت: راهکار اول یادداشت افکار مزاحم در دفترچه‌ای است که دانشجویان می‌توانند همیشه به همراه داشته باشند، افکار مزاحمی که هنگام مطالعه به سراغ افراد می آید مانع فهم مطالب خوانده شده می‌شود، در این شرایط باید خواندن کتاب را برای مدت کوتاهی کنار گذاشت و به یادداشت افکاری که مانع مطالعه شده‌اند پرداخت، در ابتدای کار نباید کمتر از 10 دقیقه را صرف نوشتن افکار صرف کرد، نوشتن افکار به مرور می تواند دایره زمانی بیشتری را دربرگیرد.

چگونه سالمندان را دلبسته زندگی نگه داریم؟

بنا بر آمارها، جمعیت سالمندان جهان تا 40 سال آینده دو برابر خواهد شد. در ایران نیز پیش‌بینی می­‌شود جمعیت سالمندان تا سال 1400 به 10 درصد افزایش پیدا کند. این روند رشد جمعیت سالمندان، نیازمند توجهات بیشتری از سوی همگان برای رفع صحیح نیازها و مشکلات آنان است.

 

سازگاری موفقیت‌آمیز با سالمندی، منوط به شناسایی و استفاده از روش‌­های مناسب زندگی و جانشین­‌های آن در جهت هدف دادن به زندگی است. «دل­بستگی» یک رابطه هیجانی خاص است که مستلزم تبادل لذت، مراقبت و آسایش بوده و موجب پیامد عاطفی عمیقی می­‌گردد که شخص با افراد خاص در زندگی برقرار کرده و از آن طریق، احساس نشاط و شعف می‌نماید و به هنگام استرس، از اینکه آن­ها را در کنار خود دارد، احساس آرامش می‌کند. دل­بستگی ارتباط و پیوند روانی پایدار بین انسان‌ها است.

چرا برخی نوجوانان خودآزاری می‌کنند؟

همانندسازی نوجوانان با الگوهای غیررسمی در جامعه و شکاف بین نوجوان، والدین و معلمان در بروز رفتارهای خشن موثر است. دکتر داود کردستانی با بیان اینکه نوجوانی دوره‌ای از زندگی و حدفاصل میان کودکی و بزرگسالی است، اظهار کرد: حدود و طول مدت نوجوانی مشخص نیست، در افراد و جوامع گوناگون با هم متفاوت و این دوره بین سنین ۱۲ تا ۱۸ سالگی است. وی با بیان اینکه نوجوانی دوره انتقالی مهمی بوده و شور و هیجان فراوانی احساس می‌کند، اضافه کرد: در این دوره نوجوان بین خواسته‌های متضاد قرار دارد؛ حالات شادمانی و خنده‌رویی ناگهان به افسردگی و پریشانی، احساس غرور به احساس شرمندگی تبدیل می‌شود و با وجود داشتن دوستان متعدد ممکن است گاهی اوقات تنهایی شدیدی را احساس کنند. این دکترای روانشناسی با اشاره به اینکه والدین می‌توانند این شور و هیجان را تقویت کنند تا نوجوان با اراده و پشتکار به رشد و پیشرفت خود ادامه دهد، بیان کرد: لازم است والدین از نوجوان حمایت و او را راهنمایی و کمک کنند، نیازهای او را برآورده و با او صحبت کرده تا اضطراب و تنش ناشی از بلوغ را کاهش و آرامش و امنیت بدهند تا نوجوان به شکل موفقی این دوره را پشت سر بگذارد.

تأثیرات مخفی آزار و اذیت جنسی بر سلامت زنان

آزار و اذیت جنسی در محل کار موضوع جدیدی نیست، اما با بلند شدن صدای زنان مشهور هالیوود و اتهامات سنگین علیه افرادی مانند “هاروی واینستین”، “کوین اسپیسی” و “لوئیس سی. کی”، شاهد موج جدیدی از توجه به این مسئله هستیم. از تجارب آن‌ها آموختیم که آزار جنسی می‌تواند قربانیان خود را ویران کند و علاوه بر عواقب روحی روانی، اثرات فیزیکی هم دارد. علائم آسیب‌های عاطفی و جسمی اغلب تا سال‌های متمادی در قربانیان آزار و اذیت جنسی دیده می‌شود. آزار و اذیت جنسی در محل کار موضوع جدیدی نیست، اما با بلند شدن صدای زنان مشهور هالیوود و اتهامات سنگین علیه افرادی مانند “هاروی واینستین”، “کوین اسپیسی” و “لوئیس سی. کی”، شاهد موج جدیدی از توجه به این مسئله هستیم. از تجارب آن‌ها آموختیم که آزار جنسی می‌تواند قربانیان خود را ویران کند و علاوه بر عواقب روحی روانی، اثرات فیزیکی هم دارد.

تاثیر ۳۰ درصدی استرس در بروز بیماری ام اس

یک متخصص مغز و اعصاب با اشاره به تاثیر ۳۰ درصدی استرس در بروز بیماری ام اس گفت: گزگز، مورمور شدن، سرگیجه و عدم تعادل، تاری دید و اختلال در سیستم حسی، حرکتی از علائم ابتلا به بیماری ام اس است. دکتر بتول دادخواه، درباره بیماری ام اس اظهار کرد: ام اس بیماری است که در سن ۲۰ تا ۴۰ سالگی بروز می‌یابد و این مشکل در زنان شایع‌تر از مردان است همچنین نشانه ابتلا به این بیماری اختلال در سیستم حسی، حرکتی و تعادل است. وی با بیان اینکه علائم ثابت ام اس باید حداقل ۲۴ ساعت وجود داشته باشد، افزود: تاری دید ازجمله دیگر نشانه‌های ام اس است که به طور تدریجی در ۱ الی ۲ هفته افزایش پیدا می‌کند. این متخصص مغز و اعصاب خاطرنشان کرد: در برخی از موارد علائم ام اس همچون گزگز، مورمور شدن، سرگیجه و عدم تعادل در دیگر بیماری‌ها مثل کم‌کاری تیروئید، بیماری‌های متابولیکی، کمبود مواد معدنی و ویتامین B 12، عفونت و ایدز نیز دیده می‌شود بنابراین این افراد باید حتما تحت آزمایش و بررسی پزشک قرار گیرند. دادخواه با اشاره به اینکه تشخیص ام اس به وسیله ام آر آی مغز، نخاع و گردن انجام می‌شود، عنوان کرد: در بیماری ام اس در تصویر ام آر آی پلاکت‌هایی دیده می‌شود که ضایعات مدون و بیضی شکلی به صورت نقاط سفید نشان می‌دهد همچنین ضعف هر دو پا در این افراد نیز گاهی وجود دارد. وی بیان کرد: هنوز علت دقیق ام اس مشخص نشده است اما چندین عامل همچون وراثت، ژنتیک، عوامل محیطی، برخی از ویروس‌ها، اضطراب، افسردگی و استرس در بروز این بیماری تاثیرگذار است. همچنین بر اساس تحقیقات انجام گرفته مشخص شده استرس در بروز بیماری ام اس تاثیر ۳۰ درصدی دارد. این متخصص مغز و اعصاب در خصوص درمان ام اس گفت: متاسفانه برای این بیماری درمان دقیق و قطعی وجود ندارد اما مصرف داروها در افرادی که مبتلا به نوع ام اس عود کننده هستند تا حدودی از پیشروی این بیماری جلوگیری می‌کند.

اضطراب اجتماعی مغز را مستعد افسردگی می‌کند

مطالعات جدید نشان می‌دهد اضطراب اجتماعی و استرس یک عامل تاثیرگذار بر خلق و خو و بروز افسردگی است هر چیزی که احساس با ارزش‌بودن را در فرد تهدید کند، نوعی اضطراب اجتماعی است. محققان مدرسه پزشک Icahn در نیویورک، برای بررسی تاثیر چنین فشارهایی بر خلق و خو، ۲۴ موش را به مدت ۱۰ روز و هر روز ۱۰ دقیقه در مقابل موش‌های بزرگتر و به اصطلاح قلدر قرار دادند. ۱۰ موش توانستند بر این شرایط غلبه کنند و ۱۴ موش از نظر اجتماعی بسیار منزوی شدند. سپس محققان نمونه خون، بافت و DNA در موش‌های بزرگتر، موش‌های منزوی و موش‌‌هایی که توانسته بودند بر شرایط غلبه کنند را بررسی کردند و دریافتند استرس و اضطراب اجتماعی در سه مرحله خلق و خو را تغییر می‌دهد. در مرحله اول استرس التهاب را وارد جریان خون می‌کند. این فرآیند سبب می‌شود سدخونی مغز ضعیف شود و به مواد دیگر مانند مولکول های التهابی و سلول‌های سفید خون اجازه دهد تا وارد مغز شوند. سد خونی به طور طبیعی از مغز محافظت می کند. ورود این مواد به مغز باعث می‌شود سیگنال‌دهی عصبی به بخشی از مغز که مسئول تهدید و پاداش است مختل شود. این مطالعه اولین بار است که تاثیر استرس و اضطراب اجتماعی بر خلق و خود را بررسی می‌کند و می‌تواند در درمان انواع اختلالات خلقی و افسردگی موثر باشد. نتایج این مطالعه در نشریه Nature Neuroscience منتشر شده است.

چگونه به سوالات جنسی کودکان پاسخ دهیم؟

   

پاسخ دادن به سوالات جنسی کودکان یکی از وظایف و مسئولیت‌‌های والدین است که متاسفانه اکثر آنها از صحبت در این رابطه با کودکان خود هراس دارند و یا شانه خاله می‌کنند. پاسخ دادن به سوالات جنسی کودکان یکی از وظایف و مسئولیت‌‌های والدین است که متاسفانه اکثر آنها از صحبت در این رابطه با کودکان خود هراس دارند و یا شانه خاله می‌کنند. اغلب خانواده‌ها وقتی می‌خواهند به سوالات فرزند خود در رابطه با بلوغ و یا اینکه بچه چگونه به دنیا می‌‌آید پاسخ دهند احساس می‌کنند که زبانشان بند آمده است و یا ناشی و بی تجربه هستند. اما از موضوع نباید فرار کرد و سعی نکنید که موضوع را عوض کنید. والدین با جواب دادن به سوالات جنسی کودکان خود متناسب با سن او میتوانند به پرورش احساسات سالم جنسی کودک کمک کنند. کودکان در چه سنی نسبت به اعضای بدن خود کنجکاو می‌شوند؟ بچه‌‌ها از اوایل دوران کودکی علاقمندند تا درباره بدنشان یاد بگیرند و بدانند. آنها متوجه تفاوت بین دختران و پسران می‌شوند و به صورت طبیعی کنجکاو هستند. خردسالان اغلب وقتی که برهنه هستند آلت تناسلی خود را لمس و دستکاری می‌کنند مثلا وقتی که در حمام و وان هستند و یا کهنه آنها را عوض می‌کنید. در این مرحله از رشد آنها شرم و حیایی ندارند. چنین رفتارهایی مانند فعالیت‌های جنسی بزرگسالان نیستند و نشانه‌های طبیعی ای از کنجکاوی هستند. طبق آکادمی اطفال آمریکا این نوع رفتار نباید تنبیه و سرزنش شود. پس وفتی که کودک خردسال شما خودش را لمس می‌کند شما باید چکار کنید؟ هر خانواده‌ای براساس ارزش‌ها و میزان راحتی از روش خودش استفاده می‌کند. اما این را به خاطر داشته باشید که واکنش شما به کنجکاوی فرزندتان این را به او خواهد فهماند که این کارها «قابل قبول» است و یا «شرم آور» است. خردسالانی که سررزنش می‌شوند و یا مجبور می‌شوند تا احساس بدی نسبت به این کنجکاوی خود داشته باشند ممکن است توجه خود بر بخش‌های خصوصی بدنشان را افزایش دهند و یا احساس شرم کنند.

کودکان خود را در معرض اخبار دلخراش زلزله قرار ندهید

یک روانپزشک با اشاره به اینکه بهتر است کودکان با تصاویر دلخراش حوادثی همچون زلزله مواجه نشوند، گفت: در صورتی که والدین جنبه خوب حوادث همچون کمک کردن به حادثه دیدگان را به فرزندان خود آموزش دهند این امر سبب می شود تا آنها همدلی و کمک به همنوعان را فرا گیرند. دکتر مهدی قاسمی، اظهار کرد: در زمانی که بلایای طبیعی همچون زلزله به وقوع می‌پیوندد با ۲ گروه از کودکان مواجه هستیم که گروه اول شامل کودکانی بوده که در بطن حادثه وجود دارند و دچار آسیب شده‌اند و پدر، مادر، مدرسه و خانه خود را را از دست داده‌اند و نیازمند خدمات بهداشت روان هستند و گروه دوم کودکانی که در جریان اخبار این حادثه قرار می گیرند. وی با بیان اینکه خدمات بهداشت روان به کودکان آسیب دیده مانع از ابتلا آنها به بیماری‌های روانی می‌شود، افزود: نهادهای حمایتی در کشور وظیفه ارائه پروتکل‌های بهداشت روان را برعهده دارند و بر اساس مطالعات جهانی ارائه این خدمات در پیشگیری از اختلال‌ های روانی تاثیر به سزایی دارد. این روانپزشک تاکید کرد: یکی از اختلالات شایعی که کودکان حادثه دیده زلزله را تهدید می‌کند اختلالال استرس پس از سانحه است که شیوع بالای در این نوع از حوادث پیدا می‌کند. قاسمی در خصوص کودکانی که در معرض حادثه نبوده اما از طریق رسانه‌ها و اطرافیان از آن آگاه می‌شوند، گفت: اولین نکته در خصوص این کودکان واکنش والدین است و اگر اطرافیان کودک بسیار مضطرب شوند و دائم اخبار را دنبال کنیم اما در مورد آن توضیحی به کودکان داده نشود می‌تواند کودکان را دچار اضطرابی کند که تحمل آن از سن آنها بیشتر است. وی ادامه داد: بهتر است کودکان با تصاویر دلخراش حوادثی همچون زلزله مواجه نشوند چراکه اثرهای بدی می‌تواند برای آنها به خصوص در خانواده‌هایی که خودشان اضطراب زیادی دارند به کودکانشان نیز انتقال دهند. این روانپزشک اضافه کرد: در صورتی که والدین جنبه خوب حوادث همچون کمک کردن به حادثه دیدگان را به فرزندان خود آموزش دهند این امر سبب می شود تا آنها همدلی و کمک به همنوعان را فرا گیرند چرا که در اینجا سبب آموزش به کودک می‌شود بنابراین واکنش والدین در خصوص این امر موثر است اما همچنان نباید کودکان در معرض تصاویر دلخراش این حوادث قرار بگیرند و می‌تواند سبب آسیب به کودک شود. قاسمی با اشاره به نقش رسانه ها در انتشار حوادث دلخراش گفت: انتشار تصاویر در رسانه‌ها می‌تواند سبب آسیب به کودک شود همچنین در زمانی که کودک شاهد این تصاویر دلخراش بود بهتر است کودک را تشویق کنیم تا در خصوص این حوادث و ترس‌هایش صحبت کند و حتما والدین برای آن توضیح دهند و بدترین کار پنهان کاری است در حالی که کودک از این مسئله آگاه شده می‌تواند آسیب های جبران ناپذیری را برای او به همراه داشته باشد.

 

👤 نکات مهم در حمایت‌های اولیه روانی برای آسیب‌دیدگان

۱. با آسیب‌دیدگان ارتباط صحیح و مؤثّر برقرار کنید ولی آن‌ها را به خود وابسته نکنید.

۲.  به افراد اطّلاعات صحیح بدهید و هرگز به آن‌ها دروغ نگویید. در مواردی که از موضوعی اطّلاع ندارید، بگویید: نمی‌دانم.

۳. عبارات کلیشه‌ای و تکراری مثل: غصه نخور، درست می‌شود و... را به کار نبرید.

۴. افراد را از دیدن جنازه عزیزانشان محروم نکنید و در این خصوص ایشان را کمک و همراهی کنید.

۵. در ابراز احساسات افراد به آن‌ها کمک کنید و بگذارید بر اساس فرهنگ و رسوم خود سوگواری و تخلیه روانی کنند.

۶. افراد را به شرکت در مراسم تشییع جنازه عزیزانشان ترغیب کنید.

۷. استراحت شبانه ضروری است. با ایجاد محیط آرام، آسیب‌دیدگان را به آرامش ترغیب کنید.

۸. افراد را به اجبار از محل سکونتشان دور نکنید.

۹. مانع تجمع داغ‌دیدگان نشوید.

۱۰. بعد از سپری شدن مراحل اولیه شوک و بهت زدگی و بعد از اقدامات اولیه یاری رسانی، سپس در مرحله بازسازی بحران، آسیب‌دیدگان را به شرکت در فعّالیت‌های اجتماعی، ورزشی، فرهنگی و بازسازی ترغیب کنید.

۱۱. در صورت اطّلاع از پناه‌آوردن فردی به مواد مخدر، وی را از این کار منع و به تیم حمایت روانی معرّفی کنید.

۱۲. در صورتی‌که علائم اختلالات روانی شدید در فرد بروز کرد، حتماً او را به تیم حمایت روانی معرّفی نمایید.

چگونه از سلامت روان خود مراقبت کنیم؟

عبارت «خودمراقبتی یا مراقبت از خود»، اخیرا زیاد شنیده می‌شود، زیرا بحث در مورد کار‌های خوبی که برای خودتان انجام می‌دهید تا بهترین پرورش دهنده خود باشید، متداول شده است. برای درک این موضوع، که این مفهوم چگونه در زندگی روزمره بکار می‌رود، از دکتر کریستن لی «دکتر کریس» خواستم تا تعریف خود از این عبارت را به ما ارائه دهد.

 او به من گفت: «مراقبت از خود گاهی اوقات می‌تواند با اصطلاحاتی مانند به میل خود رفتار کردن یا خودخواهی، اشتباه گرفته شود، اما هیچکدام از این‌ها نیست». «مراقبت از خود، یک کار روزانه است، کاری حساب شده و پیش اندیشیده و فرایند توجه به ذهن، بدن و روح است».

 دکتر کریس، عضو هیات علمی رشته علوم رفتاری دانشگاه شمال شرقی و پزشک سلامت رفتاری است که زمان خود را «وقف بررسی مسایلی مانند مراقبت از خود و انعطاف پذیری کرده است». من با جولی بارتون صحبت کردم که متخصص سلامتی و مراقبت از خود، سخنران و برنده جایزه و نویسنده «راه حل مراقبت از خود: یک مادر مدرن باید سلامت و تندرستی را هدایت کند» است. با استفاده از دانش این دو متخصص زن و با کمک کمی تحقیق علمی، لیستی از هفت کاری را ارائه کردم که مثال‌های مفیدی برای مراقبت خوب از خود هستند و هفت کاری که انجام آن‌ها باعث عدم مراقبت از خود می‌شود.

 

۱۰ راه برای کمک به کسی که قصد خودکشی دارد

هیچ کدام از شهرهای بزرگ ایران،‌ خط تماس اضطراری برای خودکشی ندارند،‌ حق ویزیت روانشناسان و مشاوران آنقدر گران است که قرارهای ملاقات با آنان را به طبقات خاصی از جامعه محدود می‌کند و در حالی که خیلی‌ها تمایل دارند بگویند مقصر افزایش اخبار خودکشی، رسانه‌هایی هستند که اخبار این حوادث را پوشش می‌دهند، نباید فراموش کرد که خودکشی هم مثل هر مساله دیگری،‌ ریشه‌های متعددی دارد و یک‌شبه و بدون مقدمه اتفاق نمی‌افتد.

اما چه کنیم اگر فهمیدیم که یکی از دوستان یا آشنایان و نزدیکانمان به خودکشی فکر می‌کند؟ قبل از هر چیز فراموش نکنید که این نوشته مشهور آندره مارلو که می‌گوید: «آدم‌هایی که در مورد خودکشی حرف می‌زنند معمولا خودکشی نمی‌کنند»، ریشه‌ای در واقعیت ندارد. نشانه‌ها و کلماتی که می‌شنوید را جدی بگیرید. مفتخر باشید که آدمی که می‌خواهد خودکشی کند،‌ شما را انتخاب کرده است تا در مورد تصمیمش حرف بزند. معنی‌اش این است که به شما اعتماد کرده و برای رابطه‌اش با شما ارزش قائل شده است. به کسی که در مورد مسائل سلامت روانش با شما صحبت می‌کند،‌ به چشم مزاحم نگاه نکنید. متوجه باشید که افسردگی و افکار خودکشی،‌ ناشی از ضعف، ‌تنبلی یا ناتوانی نیست. مشکلات سلامت روان مثل باقی مشکلات سلامتی در سایر اندام‌های بدن،‌ ناشی از عملکرد یکی از دستگاه‌های بدن است،‌ نه ناتوانی فردی یا علاقه‌مندی به جلب توجه و برچسب‌های ناخوش‌آیند دیگر. با راه‌های زیر، ‌ممکن است بتوانید جان یک آدم دیگر را نجات دهید که به اندازه نجات کل آدم‌های دنیا مهم است:

افزایش مصرف سیگار در دختران جوان و نوجوان

سانه توسلی معاون پژوهشی دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد دانشگاه الز‌هرا در همایش زنان، دخانیات و سلامت امروز در دانشگاه الز‌هرا برگزار شد با بیان اینکه متاسفانه بیش‌ از 7 میلیون انسان در جهان به علت مصرف دخانیات جان خود را از دست می دهند اظهار کرد: طبق مطالعات صورت گرفته استفاده از دخانیات از سال 2007 میلادی تا 2016 در زنان و مردان کاهش پیدا کرده است و ایران در بین 140 کشور جایگاه 21 را در استعمال دخانیات دارد.

 

 وی با اشاره به اینکه ما هر سال با کاهش مصرف دخانیات مواجه هستیم اظهار کرد: علی‌رغم کاهش مصرف دخانیات در زنان، مصرف سیگار در دختران نوجوان از 1 به 1/2 درصد افزایش پیدا کرده است و میزان مصرف قلیان در دختران 13 تا 15 ساله هم به 6/6 درصد رسیده است و این یعنی مصرف سیگار در دختران نوجوان و جوان افزایش پیدا کرده است.

معاون پژوهشی دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد دانشگاه الز‌هرا با بیان اینکه از سن 13 سالگی به بعد به ازا‌ی افزایش هر یک سال به سن دختران نوجوان میزان گرایش به مصرف دخانیات نیز بیشتر می‌شود اظهار کرد: در شرایطی با افزایش تحصیلات نیز شاهد گرایش بیشتر به استعمال دخانیات هستیم، گرایش به مصرف دخانیات در زنان متاهل در مقایسه با زنان مجرد کمتر است.

 
افراد در خانواده سیگاری گرایش بیشتری به مصرف دخانیات دارند

توسلی با بیان اینکه افرادی که در خانواده فرد سیگاری دارند، گرایش بیشتری به مصرف دخانیات نشان می‌دهند اظهار کرد: تاثیرپذیری افراد از خواهران و برادران سیگاری در مقایسه با والدین سیگاری بیشتر است.

وی با اشاره به اینکه به طور کلی در شهر‌ها میزان استعمال دخانیات بیشتر است اظهار کرد: در روستا‌ها نیز شاهد این هستیم که هر سال نسبت به سال گذشته استعمال دخانیات رشد پیدا کرده است.

معاون پژوهشی دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد دانشگاه الز‌هرا خاطرنشان کرد: دانش‌آموزانی که در مدرسه معدل پایینی دارند، هم گرایش بیشتری به استعمال دخانیات نشان‌ می‌دهند.

 
استعمال دخانیات در دانشجویان غیر‌خوابگاهی بیشتر از دانشجویان خوابگاهی

وی با اشاره به اینکه میزان استعمال دخانیات در دانشجویان غیر‌خوابگاهی در مقایسه با دانشجویانی که در خوابگاه به سر می‌برند بیشتر است یادآور شد: هرچه پیوند اجتماعی افراد بیشتر باشد و در گروه‌های مختلف علمی و هنری عضویت داشته باشند گرایش آنها به مصرف دخانیات کمتر می‌شود.

چاقی و اضافه وزن عامل بروز افسردگی در زنان

مطالعه محققان دانشگاه هاروارد نشان می دهد زنان دارای اضافه وزن بی نهایت زیاد و چاق به دلیل احساس کم وجود استروئید نورواکتیو خوب، در معرض ابتلا به افسردگی و اضطراب قرار دارند.

نورواستروئید Allopregnanolone معروف به allo، متابولیت هورمون زنانه پروژسترون است. allo با تولید حس مثبت و احساس آرامش و سلامت عمل می کند.

یافته ها نشان داد در زنان چاق و دارای اضافه وزن میزان allo موجود در خون ۵۰ درصد کمتر از زنان دارای وزن عادی بود.

به گفته محققان، نتایج نشان داد شرکت کنندگان دارای میزان پایین allo با شدت بیشتر علائم افسردگی مواجه هستند.

8 عادت ساده‌ای که سلامت روان را تقویت می‌کنند

راهکارهای کوچک و عاداتی وجود دارند که با در نظر گرفتن و انجام آن‌ها می‌توان سلامت روان را بهبود بخشیده و شادتر زندگی کرد. این راهکارها و عادات مفید را می‌توان به آسانی در زندگی روزمره اعمال کرد. همچنین همین راهکارهای ساده تغییرات قابل توجهی در زندگی ایجاد می‌کنند.

با اعتماد به نفس و استوار راه بروید: نتایج یک تحقیق نشان می‌دهد راه رفتن با اعتماد به نفس و مطمئن به گونه‌ای که سر به سمت پایین خمیده نباشد و شانه‌ها به سمت عقب باشند، می‌تواند حس خوبی را در فرد ایجاد کند. وقتی بدن در حالتی قرار می‌گیرد که شانه‌ها به سمت پایین خمیده و حالت قوز کرده باشند بیشتر احتمال دارد فرد روی موضوعات منفی تمرکز کند.

از ثبت تصاویر تمامی لحظات و موقعیت‌ها خودداری کنید: ممکن است تصور کنید ثبت تصاویر از تمامی لحظات باعث می‌شود شما آن‌ها را بیشتر به یاد بسپارید اما بررسی‌ها نشان می‌دهد این کار نتیجه عکس در روحیه فرد دارد.

ورزش کنید: ورزش کردن برای سه بار در هفته موجب می‌شود فرد ۱۹ درصد کمتر احساس افسردگی داشته باشد. طبق مطالعه انجام شده در کالج دانشگاهی لندن افراد فعال کمتر افسرده می‌شوند و افراد افسرده کمتر فعال هستند و جنب و جوش دارند.

انجام کارها را به تعویق نیندازید: هر چه انجام کاری را به دلیل ترس از آن به تعویق اندازید تاثیر مخرب آن بیشتر می‌شود. با گوش دادن به موسیقی یا ورزش کردن استرس خود را کاهش داده تا بتوانید بهتر کار خود را به ثمر برسانید.

رابطه با افراد منفی را قطع کنید: داشتن رابطه با افرادی که شما را مدام تحقیر می‌کنند، باعث می‌شود حس عزت نفس فرد آسیب ببیند؛ در نتیجه فرد را مستعد اضطراب و افسردگی می‌کند.

بیشتر بخوابید: درصورتیکه فرد خواب کافی نداشته باشد بدن عملکرد مطلوب خود را نخواهد داشت.

زمانی را صرف خودتان کنید: تلاش برای شاد نگه داشتن تمامی اطرافیان باعث می‌شود فرد از خود غافل شود. زمان‌هایی را تنها برای خود در نظر بگیرید و به انجام کارهای شخصی خود اختصاص دهید زیرا کمک می‌کند اضطراب و افسردگی از شما دور شود.

از زمان استفاده از وسایل الکترونیکی بکاهید: تلفن‌های هوشمند، تبلت و لپ‌تاپ می‌تواند مغز را بیش از اندازه تحریک کند و بنابراین اگر ساعاتی را از آن‌ها دور نباشید، نمی‌توانید سلامت روان خود را حفظ کنید.

از انجام همزمان چند کار با هم خودداری کنید: خوردن نهار در کنار چک کردن ایمیل کار خطرناکی نیست اما انجام همزمان چند کار با هم نشان دهنده این است که فرد اضطراب دار

خیالبافی در نوجوانان

در هر دوره از زندگی انسان، خیالبافی وجود دارد اما در دوره نوجوانی شدت آن بیشتر از سایر دوره های زندگی می باشد. نوجوانان از تخیل به عنوان یکی از مکانیسم های دفاعی استفاده می کنند زیرا خیالبافی در این دوره برای آنها شیرین است. بنابراین صفت بارز و مشخص دوره جوانی از جنبه عاطفی خیال پردازی شدید است.

تخیلات دریچه‎های اطمینان بخش برای رهایی موقت از مشکلات و پناه بردن به دنیای آرام خیالات و رؤیاها هستند. تخیل گرایی که نقطه آغاز آن در دوره نوجوانی است به مرزهای جوانی نیز راه می یابد و تا حدود زیادی در رفتار و منش جوانان تأثیر می گذارد.

جوانان از این موضوع آگاهی دارند که درعالم خیال به واقعیت های دنیای خارج دسترسی نیست با این وجود به‎عالم خیال رو می کنند زیرا در این شرایط است که احساس نوعی آرامش نسبی می کنند. بدون شک تخیلات موجب تقویت نیروی ذهن و اندیشه و موجد خلاقیت های هنری ، فکری وعملی می شود اما لازمه آن جهت دادن و تمرکز بخشیدن به این نیرو است . این نوع تخیلات مفید و سودمند را در آثار نویسندگانی چون ژول ورن می توان جستجوکرد که آثار آنها علاوه بر جنبه تخیلی ویژگی های علمی نیز دارد.

پنج کلید موفقیت در روابط عاطفی

موفق‌ترین روابط عاطفی، روابطی هستند که در آنها استقلال و فردیت افراد حفظ می‌شود. به بیانی دیگر، روابطی که به وابستگی و تجاوز به حریم یکدیگر آلوده می‌شوند به سرعت فرسوده شده و از بین می‌روند. از طرفی دیگر، اگر این استقلال از حد خود فراتر رود و به‌جایی برسد که دو نفر نتوانند با هم صمیمیت سالم داشته باشند و به وحدت و یگانگی برسند، آن‌وقت رابطه آسیب می‌بیند و از بین می‌رود. همچنین، اگر دو نفر آنقدر به هم وابسته باشند که بخش‌های دیگر زندگی و نقش‌های دیگرشان در زندگی را کنار بگذارند نیز دیری نمی‌گذرد که رابطه آسیب‌ دیده و از بین می‌رود. بنابراین، آنچه در کنار حفظ استقلال و فردیت مهم است، «تعادل»، «عشق»، «احترام» و «امنیت» است.

با این پنج عنصر جادویی می‌توان روابط عاطفی موفقی را خلق کرد، اما فراموش نکنید که این پنج عنصر حاوی جزئیات و ظرافت‌های بسیاری هستند که اگر آنها را نشناسیم، شکست می‌خوریم.

پنج کلید موفقیت در روابط عاطفی
در این مقاله می‌خواهیم پنج کلید موفقیت در روابط عاطفی را به شما معرفی کنیم:

۹ توصیه به خانم هایی که می‌خواهند همسر بهتری باشند

روابط بین همسران گاهی بسیار پیچیده می شود. چشم بر هم می گذاریم و می بینیم که زندگی ای که اینقدر عاشقانه و به سختی به دست آورده بودیم، به ورطه روزمرگی کشیده شده و خسته کننده و تکراری شده است. مواردی که در مورد شوهرمان همیشه می دانسته ایم و زمانی بسیار پیش پاافتاده و نامهم تلقی می کردیم برایمان آزاردهنده شده و موارد کوچکی که روزی ما را به وجد می آورد، دیگر رنگ و بویی برایمان ندارد.

درست است که زندگی فراز و نشیب دارد و همیشه به یک شکل نیست اما خوشبخت زندگی کردن اصولی دارد. اصولی که ساده و پیش پاافتاده به نظر می رسند اما وقتی دقت می کنیم همین اصول ساده هستند که زن و شوهرهای خوشبخت را از آنها که زندگی مشترک برایشان به عذابی بزرگ تبدیل شده، متمایز می کند. امتحان کنید و فقط مدتی این اصول را سرلوحه زندگی خود قرار دهید. خواهید دید که در نظر گرفتن همین نکات ظریف و ساده تاثیری عمیق بر همسر و زندگی زناشویی تان خواهدگذاشت.

سن بحران میانسالی و یائسگی مردها

تنها زنان نیستند که وارد دوران یائسگی می‌شوند. مردان هم یائسه می‌شوند. با این تفاوت که یائسگی مردان یا آندروپاز (Andropause) برای پزشکان چندان تعریف شده نیست. اما بیماران علائم مشخصی را از خود بروز می‌دهند و نیز به درمان پاسخ نشان داده‌اند.

بسیارخوب، آیا تا به حال در مورد بحران میان سالی که اکثر مردان در اواخر دهه سوم و یا دهه چهارم زندگی خود به آن دچار می‌شوند، چیزی شنیده‌اید؟ آن‌ها اندک زمانی پس از آن در گیر یائسگی مردانه می‌شوند. از زمانی که ما به دنیا می‌آییم تا زمانی که می‌میریم، ترکیب هورمونی بدنمان همواره در حال تغییر است. در دوران کهن سالی هورمون‌های جنسی به طور قابل درکی حذف می‌شوند. این هورمونها تغییرات جسمی و جنسی بدن را طی مراحل مختلف بلوغ، بزرگ سالی و کهن سالی کنترل می‌کنند. استروژن و پرو ژسترون در زنان و تستوسترون در مردان مسئول این تغییرات هستند.

چرا فرد مبتلا به افسردگی مدام عصبانی است؟

واژه های همراه افسردگی عصبانی غالبا برای توصیف حالات روحی یک فرد بیان می شود، از همین جا می توان پی برد که آنهایی که افسرده هستند بیشتر عصبانیت را تجربه می کنند. تصور کنید بیشتر اوقات اتفاق هایی می افتد که باعث عصبانیت شده و در پی آن ارزش و سلامت روحی روانی را از دست میدهیم؛ عصبانیت فرد را از پا در می آورد به طوریکه نمی توانند هیچ حس خوب و بدی را داشته باشند تا اینکه ازتجربه دیگری رنج ببرند.

 

تعریف دقیقی که کمبریج از افسردگی داشته است نشان می دهد این مشکلی است روانی که در آن فرد طولانی مدت ناراحت و عصبانیت را تجربه می کند و در این مدت نمی توانند زندگی نرمالی داشته باشند، حالا معنی افسردگی را متوجه و احساس این بیماران را می دانیم.

چرا افراد افسرده همیشه عصبانی هستند

افسردگی حس درونی و عصبانیت پاسخ بیرونی به احساسات درونی و ضربه های روحی و روانی است، البته باید بدانیم وقتی به افراد افسرده برخورد می کنیم نباید آنها را نقدیا قضاوت کنیم و بخش روشن زندگی آنها را ببینیم و سعی کنیم آنها را درک و با آنها صبورانه برخورد کنیم .
آنها می دانند با اخلاقی که دارند پیرامون خود را از دست می دهند و احساس تنهایی می کنند و منبع اصلی عصبانیت آنها همین است، اما چه اتفاقی برای این افراد می افتد اگر در تنهایی بمانند.

چگونه باانگیزه باشیم

انگیزه‌ی درونی بیشتر مربوط به پیداکردن محرک درونی‌مان است و انگیزه‌ی بیرونی براساس پاداش و مجازات کار می‌کند. کلید اصلی انگیزه‌داشتن این است که علاقه‌ی درونی‌مان را به‌شکلی مثبت (و ازطریق پاداش‌دادن) تقویت کنیم.

درادامه به هفت عادت افراد بسیار باانگیزه اشاره می‌کنیم. عاداتی که به‌زمان خاصی محدود نیستند و شما هم می‌توانید با استفاده از آنها زندگی‌تان را از یکنواختی خارج کنید:

همه چیز درباره ادرنالین

در بالای کلیه ها غده های فوق کلیوی قرار گرفته اند این غده ها ماده ای ترشح می کنند که آدرنالین نامیده می شود آدرنالین برای آمادگی بدن در انجام فعالیت های شدید یا دفاع از خود ترشح می شود.

وقتی که بسیار هیجانزده باشید، غده های فوق کلیوی ناگهان مقدار زیادی آدرنالین در خون ترشح می کنند. آدرنالین سبب افزایش شدت ضربان قلب و کارآیی آن می شود. این ماده، رگهای متصل به ماهیچه ها را گشاد می کند و علاوه بر آن موجب افرایش غلظت قند در خون می شود. به این طریق است که بدن خود را با شرایط تطبیق می دهد. با تاثیر آدرنالین، خون از چهره به ماهیچه ها هجوم آورده و به بخش هایی که ضروری تر است جریان می یابد برای همین است که هنگام ترس رنگ از رخسارتان می پرد.

اگر سالمند در منزل دارید بخوانید!

ضایعات مغزی، دردهای جسمانی، محدودیت بینایی شنوای، استروک (حمله قلبی) و زندگی تنها یکی از عوامل گوشه نشینی و نداشتن امید به زندگی در سالمندان است.

روانشناسان شایع‌ترین مشکلات روانی در دوران سالخوردگی را اضطراب و برخی مشکلات خلقی مانند افسردگی می‌‌دانند. از این نظر سالمندان از زمره گروههای آسیب‌پذیر در جامعه به شمار می‌‌آیند که لازم است در جهت کاهش افسردگی و اضطراب یاری شوند.
سایر اختلال‌‌هایی که معمولا در دوران پیری شایع می‌‌شود عبارت است از: ترس از مرگ، احساس تنهایی، ناکامی، خستگی، استرس، افکار خودکشی، تغییر در الگوی خواب. البته همان طور که می‌‌دانید این اختلال‌ها غیر از بیماری‌‌های جسمانی  هستند که معمولا سالخوردگان با آنها دست و پنجه نرم می‌‌کنند. بیماری‌هایی نظیر ناراحتی‌‌های قلبی، دیابت، ناراحتی‌‌های گوارشی، عروقی و فشارخون … اما از بین اختلال‌‌های روانشناختی، افسردگی، به عنوان معمولی‌ترین مسایل احساسی و عاطفی در سنین سالمندی بروز می‌کند و معمولا در این سنین از دست دادن علاقه و انرژی، بیخوابی زیاد، ابراز شکایت و سرزنش خود در قالب افسردگی نمایان می‌‌شود.  متاسفانه مواردی مانند  مرگ همسر، اختلال در انجام وظایف و از دست دادن آزادی نیز از دلایل بروز افسردگی در سالمندان است و تاسف بیشتر این است که احتمال موفقیت در خودکشی در سالمندان افسرده به مراتب بیشتر از جوانان  گزارش شده است.
همچنین  اختلالات اضطرابی نیز می‌‌تواند در سالمندان همچون هراس، وحشت زدگی و یا حتی علایمی از بیماری‌‌های غدد داخلی، تنفسی، قلبی و عروقی، را ایجاد کند که در این مواقع مراجعه افراد سالمند به مراکز بهداشتی و درمانی ضروری است.
همه ی این موارد نشان می‌‌دهند که ما  به عنوان فرزندان یا نوه‌‌ها و حتی به عنوان اطرافیان  افراد سالمند لازم است به آنها در بدست آوردن روحیه بهتر کمک کنیم.
اما چگونه؟ در این مقاله می‌‌خواهیم برخی از این راه کار‌‌ها را با شما در میان بگذاریم.

سالمند، کودک نیست

متاسفانه برخی از ما با سالمندان مانند کودکان رفتار می‌‌کنیم. به آنها امرو نهی می‌‌کنیم و فراموش کرده‌ایم که سالمند ناتوانی که با او طرف هستیم شان و مرتبه خاصی دارد که در رفتار با آنها باید مراقب به خطر نیفتادن آن شان و مرتبه باشیم. در بسیاری موارد  وقتی صحبت از مراقبت و نگهداری از پدر و مادر سالمندمان به میان می‌آید، گمان می‌کنیم چون آنها را دوست داریم، این مراقبت بسیار ساده است. برای همین با یک نگرش سنتی با آنها که پا به سن گذاشته‌اند، رفتار می‌کنیم؛ رفتارهایی که گاهی مناسب سن والدین سالمندمان (چه سالم و چه بیمار یا معلول) نیست. گاهی اوقات ما سعی داریم همان‌طور که از فرزندمان مراقبت می‌کنیم، با آنها برخورد کنیم و فراموش می‌کنیم که ما هرگز نمی‌توانیم والد پدر و مادر خود باشیم و مراقبت از آنها مهارت‌های خاصی نیاز دارد. نکته مهم این است که این مهارت‌ها که باید در تک‌تک رفتارهای ما نمود داشته باشد، آموختنی هستند اما بیشترمان این مهارت‌ها را بلد نیستیم و صرفا با مهر و محبت هم نمی‌توان این مهارت‌ها را در خود ساخت. شاید اگر به طریقی یاد می‌گرفتیم که چه‌طور با فرد سالمند خانواده رفتار کنیم، این همه گلایه و نارضایتی در خانواده‌مان به وجود نمی‌آمد.

 پیشنهاد بدهید نه دستور

اگر می‌‌خواهید به سالمندان برای شرکت در کلاس‌‌ها یا دوره‌‌ها، یا وقت گذراندن با همسالان خود، توصیه‌‌هایی داشته باشید این توصیه‌‌ها حتما باید به شکل پیشنهاد به آنها داده شود نه به شکل دستور. آزادی عمل را از آنها نگیرید و فقط آنها را تشویق و ترغیب کنید تا برنامه‌ریزی‌‌های جدیدی برای خود داشته باشند. تجربه نشان می‌‌دهد که دستور دادن و حکم صادر کردن برای سالمندان، آنها را افسرده و ناامید خواهد کرد و حتی باعث خواهد شد که مقاومت کرده و حالت دفاعی به خود بگیرند و بخواهند جایگاه قبلی خود را به رخ شما کشیده یا دوباره بدان برگردند. در حالی که توان آن را هم ندارند و سرانجام ناامیدتر و افسرده شوند.

انتقال حس مفید بودن

دوره سالمندی هم مانند هر دوره دیگری در زندگی خصوصیات و دغدغه‌های مربوط به خود را دارد  به طور خلاصه، شاید بتوان تنها یک نکته مهم را در مورد رفتار با سالمندان اشاره کرد. آن نکته مهم این است که ما باید همواره در ذهن خود یادآوری کنیم که این سالمند (پدر، مادر یا هر عضو دیگر خانواده) به دلیل ضعف قوای جسمانی و آسیب‌پذیری در برابر بیماری‌ها به شدت نگران و مضطرب است که مبادا سلامت او به مخاطره بیفتد. از سوی دیگر و علاوه بر این نگرانی، به خاطر تغییر شرایط زندگی و کم‌مشغله‌‌تر شدن نسبت به گذشته‌ها، این افراد تا حدی دچار کاهش اعتماد به نفس می‌شوند. بنابراین همواره در تلاش‌اند و با این درگیری ذهنی می‌کوشند که به خود و اطرافیان بگویند هنوز هم مانند گذشته فرد موثری هستند. حالا اگر ما خودمان به اشکال مختلف، به فرد سالمند کمک کنیم که از نظر ذهنی، آسودگی اینکه هنوز جایگاه قبلی، یعنی موثر و مفید بودن را دارد؛ در نتیجه از اضطراب سالمند کم شده، جایگاه خود را در مخاطره نمی‌بیند و دچار کاهش اعتماد به نفس نمی‌شود. همان‌طور که شما و دیگر کسانی که در خانواده‌شان فرد سالمندی را دارند، به وضوح مشاهد می‌کنید وقتی به هر دلیلی جایگاه قبلی والدین شما که در دوران طولانی بزرگسالی آن را به سختی تثبیت کرده بودند، در معرض آسیب قرار می‌گیرد، فرد سالمند به دنبال به دست آوردن آن جایگاه قبلی، ممکن است به حوزه‌هایی وارد شود که شاید برای شما و یا بعضی از افراد خانواده ورود به این حوزه نوعی دخالت تعبیر شود و یا تا حدی هضم سخت باشد؛ مثلا مادر شما چنین قصدی ندارد که در امور تربیت فرزند شما و یا روابط خانوادگی‌تان دخالت کند، بلکه فقط می‌خواهد نشان دهد که هنوز هم مثل گذشته فردی مفید و توانمند است که دیگران می‌توانند به او رجوع کرده و در حوزه‌های مختلف از او نظر بخواهند. اگر هر کدام از ما برحسب علاقه، توان و تخصص سالمندمان، جایگاهش را به او تقدیم کنیم و با رفتارمان به او نشان دهیم که هرگز از نظر ما به فردی سربار و غیر موثر تبدیل نشده است، بسیاری از مسایل و مشکلات‌مان حل خواهد شد.
اکثر سالمندان توانمندی‌‌های خاصی دارند. اگر به آنها این فرصت و موقعیت را بدهیم که توانایی خود را به نوجوانان و کودکان محله یا فامیل بیاموزند، احساس مفید بودن آنها را افزایش داده‌ایم. یا اگر مثلا می‌‌توانند به کودک ما دیکته بگویند یا در حساب ساده به آنها کمک کنند خوب است که از آنها کمک بگیریم.

کدام فرزندان؟

آیا فرزندی که از والدین خود محبت دریافت نکرده، می‌‌تواند در سالمندی به آنها رسیدگی و محبت کند ؟ خوب یا بد، تحقیقات نشان داده‌اند که  شیوه رفتار با والدین در سن پیری و ارتباط فرزندان با آنها تا حد زیادی به شرایط خانوادگی سال‌‌های قبل و حتی تا دوران کودکی برمی‌گردد. در مواردی که فرزندان همیشه از محبت پدر و مادر برخوردار بوده‌اند و احساس خلا عاطفی نمی‌کنند، خود را مدیون آنها دانسته و با مهربانی و احساس قدرشناسی سعی می‌‌کنند تا هر کاری که از دست‌شان بر می‌‌آید، برای آنها انجام دهند.
اما در خانواده‌‌هایی که فرزندان همیشه از بدرفتاری‌‌های جسمی و روحی رنج برده‌اند و در جو خانه فقط تنبیه، سرزنش، ناراحتی و بی‌توجهی حاکم بوده است، وابستگی عاطفی چندان قوی با والدین ندارند و یا اینکه خیلی کم به آنها ابراز محبت می‌‌کنند.
به عبارت بهتر، آنها نمی‌توانند عشق و علاقه‌ای را که دریافت نکرده‌اند، تقدیم کنند و در واقع قادر به انجام آن نیستند، چون هیچ‌وقت، چیزی در این زمینه یاد نگرفته‌اند. این گروه از فرزندان، از طرف دیگر از نوعی فشار اجتماعی شدید نیز رنج می‌‌برند که باید والدین را دوست داشت و به کارهای آنها رسیدگی کرد، صرف نظر از اینکه نوع رفتار آنها چگونه بوده است. این فشار اجتماعی یک نوع احساس گناه را در آنها به وجود می‌‌آورد و این حس را منتقل می‌‌کند که: حالا که آنها پیر شده‌اند و گذشته‌‌ها گذشته، تو می‌‌توانی ناراحتی‌‌ها را فراموش کنی و آنها را ببخشی و از آنها مراقبت کنی. اما متاسفانه چنین فرزندانی قادر به این کار نیستند. ایکاش ما از جوانی بتوانیم با محبت به اطرافیان و خصوصا فرزندانمان و ایجاد حس احترام به بزرگترها، شرایط بهتری را برای سالخوردگی خود آماده کنیم.

مشاوره

اگر سالمند مورد نظر شما، حتی بعد از این که شیوه کلامی و رفتاری شما تغییر کرد باز هم افسرده باقی ماند لازم است او را نزد مشاور ببرید. شاید حرف‌‌هایی هست که او نتواند به شما بگوید و یا کمکی لازم دارد که انجام آن از عهده متخصص برآید نه شما. بنابراین بستری فراهم کنید که بتواند با یک متخصص صحبت کند و مسائل‌اش را حل کند.
به هر حال افسردگی برای سالمند، خطرات و مسائل خود را در پی خواهد داشت.

زندگی والدین سالخورده با فرزندان

هرگز اجازه ندهید که والدین سالخورده‌تان به خانه سالمندان بروند بلکه آنها را در کنار خود نگهداری کنید.
من این توصیه را نه تنها به عنوان یک روانشناس به اطرافیان خود  می‌‌کنم. بلکه واقعا معتقدم هر قدر هم که زندگی ما سخت باشد باز هم می‌‌توانیم از والدین‌مان مراقبت و نگهداری کنیم. حتی توصیه‌ام به فرزندانی که از والدین خود محبتی هم ندیده‌اند همین است. اما در چنین وضعیتی به والدین سالمند هم توصیه می‌‌کنم توقع خود را از فرزند پایین بیاورند و او را محدود و آشفته نکنند تا بتوانند درکنار هم زندگی کنند. من می‌‌دانم که بسیاری از سالمندان در فرزندان خود ایجاد احساس گناه می‌‌کنند و آنها را با نیش و کنایه یا توقعات بیش از حد می‌‌آزارند. اما گفتگو می‌‌تواند در این موارد کمک کننده باشد. فرزندان باید شرایط خودو همسر و فرزندان خود را برای والدین توضیح دهند و از آنها بخواهند که تا حدی که میسر است خود را با شرایط منزل آنها تطبیق دهند. همسر و فرزندان هم لازم است همین کار را انجام بدهند و خود را با سالمندی که به منزل آنها می‌‌آید تا حد امکان هماهنگ کنند. اگر این کار صادقانه انجام بشود مطمئنا می‌‌تواند محصولات خوبی هم بدهد. یعنی به مرور علاقه فی‌مابین افزایش یابد و محبت و کمک متقابل به هم نیز بیشتر بشود.

سخن آخر

سخن آخر این که پیر شدن و کهنسالی اصلا چیز بد و منفوری نیست. بلکه مرحله خاصی از زندگی است که باید به خوبی تجربه و از آن گذر شود. افراد سالمند مانند یک صندوقچه پر از جواهر هستند. این جواهرات همان تجربه‌‌ها و داشته‌‌های معنوی و فهم و شناخت آنها از زندگی است. اگر قفل این صندوقچه با محبت باز شود جواهرات موجود در آن می‌‌تواند سخاوتمندانه در اختیار اطرافیان قرار گیرد اما اگر به صندوقچه آسیبی وارد بیاید شاید هرگز جواهرات آن هم رو نشود و مورد استفاده قرار نگیرد. ما به عنوان افراد میانسال یا جوان باید از همین حالا خود را برای دوران کهنسالی آماده کنیم و بدانیم می‌‌خواهیم  چه جواهری را به اطرافیان خود هدیه دهیم. سالمندان هم لازم است جواهر‌‌های خود را ( نه تنها بیماری‌‌ها و ناکامی‌‌ها و نارضایتی‌‌ها و… ) را برای اطرافیان آماده کنند تا زندگی سالم‌تر و شاد‌تری را در کنار خانواده خود داشته باشند.